Hiện tại, mạng xã hội, đang có phạm vi tiếp cận rộng, tốc độ lan truyền nhanh và rất khó kiểm soát. Đa phần, những người dùng mạng xã hội, đều cho rằng, đây là môi trường ảo nên sẽ thoải mái phát ngôn, cũng như chia sẻ các thông tin mà bản thân họ cho là đúng, là “hót” để gây chú ý, cũng như quan tâm của mọi người mà không phải chịu trách nhiệm.
Vậy, hiểu như thế nào về việc đăng ảnh, chia sẻ thông tin lên trang cá nhân sao cho phù hợp, pháp luật có quy định? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu.
Quy định của pháp luật
Tại Bộ luật dân sự (BLDS) năm 2015, đã quy định rất rõ cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh đó phải được người đó đồng ý, và phải trả thù lao nếu sử dụng cho mục đích thương mại (Điều 32 BLDS). Ngoài ra, BLDS cũng bảo vệ đời sống riêng tư, bí mật cá nhân là bất khả xâm phạm. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư phải được người đó đồng ý (Điều 38 BLDS).
Ngoài ra, Bộ luật hình sự (BLHS) năm 2015, đã nêu rất rõ, nếu những người nào đăng thông tin sai sự thật, vu khống, ảnh hưởng đến danh dự, uy tín, nhân phẩm của cá nhân, tổ chức thì sẽ bị xử lý hình sự theo các tội sau đây:
- Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân (Điều 331 BLHS).
- Tội vu khống (Điều 156 BLHS).
- Tội làm nhục người khác (Điều 155 BLHS).
Quy định của pháp luật là rất rõ, tuy nhiên, phần lớn người dùng mạng xã hội hiện nay, đã hiểu sai hoặc hiểu chưa hết bản chất đúng của việc đăng ảnh, chia sẻ thông tin lên trang cá nhân như thế nào cho đúng, và việc này, đã dẫn đến những hậu quả khôn lường mà thực tế, đã có rất nhiều người, rất nhiều những vụ việc đã bị điều tra, truy tố, xét xử bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Xu thế đám đông, đang làm cho thông tin trên mạng xã hội bị nhiễu loạn
Như chúng ta đã nói, chỉ cần 1 chiếc điện thoại thông minh trên tay, tất cả những vấn đề “hot” của đời sống xã hội đều hiện hữu trước mắt, mọi thông tin, sẽ được đăng tải, sẽ được bình luận, thậm trí đánh giá và phán xử không thương tiếc từ người đọc, và việc này, phần nào đó, những người đăng, chia sẻ, bình luận, những thông tin đó vô hình chung đang vi phạm pháp luật, nếu những thông tin đó, là những thông tin chưa được kiểm chứng, những thông tin sai sự thật.
Ngoài ra, ở Việt Nam chúng ta, luôn tồn tại thực tế về sự “tò mò”, “hiếu kỳ” từ người dân, họ không cần biết, không cần quan tâm, chỉ cần 1 người nào đó có thông tin gì là họ sẽ bình luận, đánh giá, phán xét ngay. Mà hầu hết, đều là những đánh giá tiêu cực, có những trường hợp, người đưa thông tin, thậm trí bịa đặt, dựng chuyện…, nhưng vẫn được sự đồng tình, cổ xuý của rất nhiều người.
Hãy lấy thời điểm cách đây 5 năm, thời điểm cả đất nước đang hứng chịu dịch bệnh Covid-19, trên mạng xã hội xuất hiện nhan nhản những bài đăng về việc người này bị nhiễm bệnh, chốn cách lý, rồi người kia cố tình đi vào vùng cấm. Rồi dịch bệnh này nguy hiểm, có thể gây ra cái chết từ từ, chúng ta sẽ bị diệt vong…
Mới đây nhất, là việc sắp xếp chính quyền địa phương 2 cấp, khi mà Bộ chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản, chưa hề có thông tin về việc sát nhập, cũng như thông báo chính thức, nhưng trên mạng, rất nhiều tài khoản của người dùng cá nhân đã đăng những bức ảnh được cho là tỉnh này sẽ sát nhập với tỉnh kia, rồi mất quê hương rồi…
Và tất cả những bài đăng, bài chia sẻ, bình luận tiêu cực, có rất nhiều trường hợp, cá nhân sở hữu những bài đăng đó đã bị khởi tố và chịu trách nhiệm trước pháp luật, tuy nhiên, hình như là vẫn chưa đủ với đại đa số cá nhân sử dụng mạng xã hội tại Việt Nam. Họ vẫn tiếp tục, có những bài đăng, chia sẻ những hình ảnh không đúng, gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến đời sống. Trường hợp mới nhất, một người dùng mạng xã hội ở Nghệ An, có bài đăng liên quan đến việc vỡ đập thuỷ điện Bản Vẽ, đã để lại hậu quả vô cùng lớn, khi người dân nơi đây, đã có cuộc tháo chạy lên núi, gây mất trật tự an ninh, cũng như an toàn, và đối tượng sở hữu bài đăng thông tin không đúng sự thật đó, đã được cơ quan chức năng xử lý theo quy định của pháp luật.
Cũng cần phải nói thêm rằng, Việt Nam, luôn tồn tại một xu thế mà chúng ta vẫn chưa thể tìm cách khắc phục được nó, đó là, xu thế đám đông. Đây được coi là hiện tượng tâm lý khiến các cá nhân có xu hướng hành động, suy nghĩ hoặc tin theo số đông mà không cần suy xét kỹ lưỡng, ngay cả khi điều đó trái với quan điểm cá nhân của họ. Hiện tượng này có thể thúc đẩy những hành vi tiêu cực, những hành vi vi phạm mà bản thân những người tham gia vào xu thế đôi khi đã không thể lường trước được hậu quả.
Hãy lan toả những điều tốt đẹp
Không có những thống kê về vi phạm của các cá nhân, tổ chức trong việc chia sẻ, đăng tải những hình ảnh chưa được kiểm chứng thông tin lên trang cá nhân, tuy nhiên, việc đăng đó lại là môi trường cho một loạt các hoạt động của tội phạm lừa đảo trên mạng ra đời, và chúng phát triển nhanh chóng, trở thành nỗi lo trong xã hội công nghệ của thời đợi 4.0 hiện nay. Theo thống kê, từ đầu năm 2025 đến hiện tại, đã có hơn 1.500 vụ việc lừa đảo trên mạng được phát hiện và 56 vụ việc vi phạm dữ liệu cá nhân, trong đó, tình trạng phát những thông tin giả, sai sự thật được xem là phổ biến nhất.
Tại sao chúng ta không để mạng xã hội là nơi lưu giữ những kỷ niệm và là nơi chia sẻ những khoảnh khắc đẹp của cuộc sống, thay vì biến nó thành nơi công kích, phán xét để cho tội phạm lợi dụng xâm phạm đến lợi ích quốc gia, quyền, lợi ích chính đáng của người dân.
Thời gian qua, Việt Nam phải đón nhận những trận lụt lịch sử, các dòng sông như “hờn trách” mà dâng nước lên, biến cuộc sống của người dân vào cảnh bi cùng, mọi cố gắng, công sức gây dựng trong bao nhiêu năm, bỗng chốc bị cuốn theo những dòng chẩy, dòng nước lũ bụi đỏ. Và trong cảnh bi thương vì mẹ thiên nhiên giận hời đó, hình ảnh những chiến sỹ bồ đội cụ hồ, những chiến sỹ công an nhân dân quên mình lao vào dòng nước chảy xiết để ứng cứu, sơ tán người dân khởi sự nguy hiểm của bão lũ. Rồi những hình ảnh tương thân, tương ái, lá lành đùm lá rách của triệu triệu đồng bào có chung dòng máu lạc hồng trên khắp cả nước hướng về những vùng bị nước lũ cô lập.
Bạn hãy nhớ rằng, để lan tỏa những điều tốt đẹp, bạn chỉ cần bắt đầu từ những hành động nhỏ trong cuộc sống hàng ngày như làm việc thiện, chia sẻ thông tin tích cực, và đối xử tử tế với mọi người. Ngoài ra, việc sử dụng mạng xã hội một cách có trách nhiệm để chia sẻ những câu chuyện hay, gương tốt và lan tỏa năng lượng tích cực cũng là một cách hiệu quả để lan tỏa điều tốt đẹp, thay vì chúng ta đi phán xét một hành động nào đó nhưng lại chưa được kiểm duyệt thông tin.
Hãy sống có trách nhiệm với chính bản thân mình, bồi đắp thêm tình thương yêu từ lòng nhân ái trong sự đoàn kết, để góp phần xây dựng quê hương giàu mạnh, thịnh vượng và nghĩa tình.
