Ảnh mnh họa do tác giả cung cấp.
Thời gian trôi đi như dòng nước gọi là dòng thời gian, dòng đời người…được đo đếm bằng mái tóc, những nếp nhăn trên gương mặt…người nghèo thì thuận theo tự nhiên, người dư dả thì nhờ vào dao, kéo…son, phấn…
Hôm nay mùng 4 tháng bảy âm lịch, ngồi tại nhà Bảy Bân ở Vàm Cái Nai, lai rai cùng 7 Bân, 3 Góp và 3 Be…nước dưới rạch vừa đổi màu đỏ…tính không nhuần thì đã là tháng 8 rồi, là cao trào của mùa nước nổi hàng năm….
Thông thường, đến mùng 5 tháng năm là nước dưới con sông trước cửa nhà đổi màu…pha màu đỏ của phù sa từ thượng nguồn chảy về…cứ thế, nước trên sông lên dần…đến tháng bảy thời nước nhảy lên bờ….con nước rằm tháng chín là đỉnh cao nhất…sau đó xuống dần…rồi gió bấc thổi, nước rút…Lễ Giáng sinh, tết Dương lịch…tết Nguyên đán đến….cứ thế gần 70 con nước quây đã đến rồi lại đi….
Nhớ lại tuổi thơ, năm 8 – 10 tuổi, đến con nước quây, là đi cắt tàu lá chuối, tàu lớn thì làm ba, tàu nhỏ thì làm hai, lấy dây chuối buộc lại thành chùm, mỗi chùm chừng mười 10 cọng… lấy nhánh tre, trúc hoặc mấy cây sậy già cũng đặng, cặm dọc theo bờ sông , trong cái mương bên hông nhà …buộc mấy cái ụ vào cây trụ .nước lớn đầy, mấy ụ lá chuối nổi lềnh bềnh , lấy cái rỗ xúc gọn cái ụ, giủ giủ là có ngay mấy con cá bống mọi, tép bạc, cá chạch…..ba mươi cái ụ là đủ cá ăn trong nhà…vui, khoái là chính, bắt cá là phụ…
Ở xóm có mấy người chuyên sống về nghề xúc cá bống này, thuận theo con nước, chừng 4,5 giờ sáng, họ xúc theo những giề lục bình, bụi điên điển, bụi lau lách theo 2 bờ sông…đến sáng là được mấy kg cá, tép …ra chợ bán xong …về nhà làm việc đồng áng ….
Nước quây, rồi theo từng cơn mưa lớn, cá từ sông cái lội về sông nhỏ…lúc này bắt được cá, như mè vinh, lóc, trê, chốt …con nào bụng cũng đầy trứng….bọn chúng dựa theo mé sông, ẩn trong mấy đống chà…chờ nước tràn đồng, lên đồng tung tăng, sinh sôi….
Sau nầy, lớn lên nữa thì cặm câu, giăng câu, nhấp cá lóc ….chuyện nghiệp dư, vì phải đi học, nhưng đồ nghề bắt cá cũng sắm đủ…dành cho ngày chủ nhật…những năm tháng ấy, mê cá và bắt cá cũng dễ dàng….lấy cái rỗ, hoặc thau vừa vừa, hái 1 nhúm cuốn sâu bông bụp hàng rào trước nhà, đi câu cá he, cá lòng tong…câu cá rô biển thì phải là mồi tép…
Nảy giờ kể là kể chuyện mấy mươi năm về trước, cảnh này bây giờ không còn nữa, tôm cá dưới sông hạn hẹp lắm rồi, nguồn cá cạn dần vì cá được đánh bắt bằng xiệc điện, các lưới cước đăng dọc theo bờ sông, cá li ti đều bị bắt , cả…không kịp lớn, không kịp đẻ….nước không tràn được những cánh đồng vì phải làm lúa 3 vụ…
Tuổi thơ ngày xưa của chúng tôi tuy nhiều thiếu thốn, cay cực, ban đêm leo loét ánh đèn dầu, đường xá nhỏ hẹp, cầu khỉ, mưa gió là đi đứng khó khăn, năm nào nước lớn là ngập cả đường, ghe xuồng bơi trên đường đi….nhưng có rất nhiều thú vui…nhà quê, mà bây giờ mấy cháu nhỏ không có.
Mấy đứa nhỏ cháu nội, cháu ngoại khi đi học về nhà thì dán mắt vào cái smarphone suốt….lợi hại bất cập…..
Năm nay nước cũng quây, nhưng dòng sông không đỏ quạch…vì dòng Mekong không còn như xưa, đã bị anh bạn vàng chận nguồn…Miền Tây quê tôi sẽ không còn những mùa nước nổi như xưa….
Nhớ ngày xưa, đến mùa nước nổi là đến mùa trái cà na, bông điên điển vàng rực theo 2 mé sông, vàng cả trên các cánh đồng và bông súng…
Ngậm ngùi một vùng quê, một vùng sông nước ngày xưa ….Hương đồng, gió nội…ôi nhớ sao là nhớ !
22/8/2020
Theo Chuyện quê
