Và câu hỏi được đặt ra, những người thiếu may mắn đó tự nhiên gặp họa, thậm trí, có những người đã phải trả giá bằng cả sự sống, thì trách nhiệm bồi thường, cũng như hậu quả pháp lý của những việc này sẽ như thế nào? Ai sẽ là người chịu trách nhiệm, và trách nhiệm ra sao theo quy định của luật? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu dưới góc nhìn pháp lý.
Nguy hiểm rình rập từ những công trình cải tạo nhà
Hàng ngày, hàng giờ, có rất nhiều những công trình cải tạo, sửa chữa nhà cửa, cũng như xây mới, những công trình này, mặc dù, đã được chủ đầu tư, chủ sở hữu thực hiện việc che chắn để thi công, tuy nhiên, quá trình thực hiện thi công vẫn bị rơi rớt những thứ không đáng rơi, và việc này đã gây hoạ rất lớn cho những người đi đường.
Theo hình ảnh được camera hành trình của một ô tô ghi lại, vụ việc xảy ra tại Đắk Lắk khi 1 phụ nữ chạy xe máy đang di chuyển trên đường thì bị 1 thanh sắt từ trên cao của một công trình xây dựng gần đó lao thẳng xuống trúng đầu. Rất may, thanh sắt chỉ đâm trượt qua đầu người phụ nữ, khiến người này cùng xe máy ngã ra đường. Chưa dừng lại, thanh sắt còn đâm vào 1 chiếc xe con gây hư hỏng xe.
Cách đây ít hôm, tại thủ đô Hà Nội, trong lúc cải tạo, sửa chữa nhà trên phố Tôn Đức Thắng, phường Văn Miếu, Quốc Tử Giám, những thợ sửa chữa nhà đã làm rơi một mảng bê tông và kính xuống đường, đè trúng 2 người đang đi đường tại khu vực đó. Khi sự việc xẩy ra, những người dân xung quanh đã hô hoán mọi người đến ứng cứu và đưa 2 người đi đường không may mắn đến bệnh viện, tuy nhiên, một trong 2 người bị bê tông, kính rơi trúng người đã tử vong sau đó. Vụ việc hiện tại vẫn đang được cơ quan chức năng điều tra, xem xét.
Trách nhiệm thuộc về ai theo quy định của luật
Việc đảm bảo an toàn, vệ sinh trong khi thi công các công trình liên quan đến sửa chữa, xây mới nhà cửa đã được quy định rất rõ trong Luật xây dựng, và các văn bản khác có liên quan. Chủ sở hữu các công trình, phải đảm bảo chất lượng, tiến độ, an toàn công trình, tính mạng, sức khỏe con người và tài sản.
Tại Nghị định 06/2021/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư 16/2021/TT-BXD của Bộ xây dựng, quy định, trước khi thực hiện tháo dỡ nhà, chủ đầu tư phải lập phương án thi công, biện pháp đảm bảo an toàn được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận. Khi thi công, đơn vị thực hiện phải bố trí rào chắn, lưới bảo vệ, biển báo nguy hiểm, đồng thời kiểm soát khu vực ảnh hưởng để bảo đảm an toàn cho người dân xung quanh. Nếu để xảy ra hậu quả chết người do không tuân thủ quy định về an toàn lao động, chủ công trình, nhà thầu hoặc người được giao quản lý trực tiếp có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 295 Bộ luật Hình sự 2015, với khung hình phạt lên đến 12 năm tù, tùy mức độ hậu quả.
Bộ luật dân sự năm 2015, quy định về trách nhiệm bồi thường thiệt hại, theo đó, nếu có căn cứ cho rằng, chủ đầu tư, chủ sở hữu nhà sửa chữa, cải tạo, xây mới, nhưng không đảm bảo về an toàn, gây ảnh hưởng đến sức khoẻ, tính mạng của người khác, thì phải chịu trách nhiệm bồi thường. Việc bồi thường, do các bên tự thoả thuận với nhau, trường hợp không thỏa thuận được thì người bị thiệt hại, hoặc người thân của người bị thiệt hại có quyền yêu cầu tòa án giải quyết việc bồi thường theo quy định của pháp luật. Hoặc, có thể yêu cầu cơ quan Công an xem xét khởi tố vụ án theo quy định tại Bộ luật hình sự.
Như vậy, căn cứ vào các quy định của luật, chúng ta thấy rằng, nhà thầu thi công là đơn vị trực tiếp thực hiện việc xây dựng trên các công trình, sẽ phải có trách nhiệm, nếu công trình do mình thi công để xảy ra sự cố, làm ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của người khác. Bên cạnh đó, chủ đầu tư, chủ sở hữu nhà ở, công trình đang thi công, cải tạo, cũng phải có trách nhiệm theo quy định, tuỳ vào từng mức độ, thiệt hại xảy ra.
Chủ sở hữu, chủ đầu tư các công trình cải tạo, sửa chữa cần làm
Nhà thầu thi công các công trình sửa chữa, cải tạo, xây mới, phải tổ chức thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn cho con người cũng như công trình xây dựng, tài sản, thiết bị, phương tiện trong quá trình thi công xây dựng công trình, phòng, chống cháy, nổ và bảo vệ môi trường.
Chủ đầu tư, chủ sở hữu các công trình, phải thường xuyên tổ chức giám sát việc thực hiện các quy định về an toàn của nhà thầu thi công xây dựng, quản lý an toàn, tổ chức kiểm tra, giám sát các công tác đảm bảo an toàn trong thi công xây dựng trên công trường.
Trước khi tiến hành xây mới, sửa chữa cải tạo, cần xin giấy phép theo quy định, trong quá trình thi công, cần thực hiện việc bố trí rào chắn, lưới bảo vệ, biển báo nguy hiểm, đồng thời kiểm soát khu vực ảnh hưởng, để bảo đảm an toàn cho người dân xung quanh, cũng như những người đi đường. Tuyệt đối không được làm đối phó, làm ẩu, vì hậu quả xảy ra là rất lớn khi có những sự việc đã ảnh hưởng và đánh đổi bằng cả mạng sống của những người vô tội khi họ vô tình đi ngang qua các công trình đó.
Những việc nạn nhân trong các vụ tai nạn cần thực hiện
Không ai trong chúng ta mong muốn mình là nạn nhận trong các vụ việc này, vì tính mạng, sức khoẻ là những thứ quý giá không thể đong đo, hay đánh đổi bằng bất cứ thứ gì trên đời, tuy nhiên, nếu chẳng may vô tình, chúng ta là nạn nhân trong các vụ tai nại hy hữu này. Chúng tôi xin gợi mở một số cách thức để những nạn nhân, hoặc người thân của những nạn nhân biết cách thức để yêu cầu bồi thường thiệt hại.
- Hãy ra ngay bệnh viên chuẩn đoán thương tận, trong đó, lưu lại tất cả hoá đơn, chứng từ của quá trình điều trị và phục hồi sức khoẻ do chẳng may bị tai nạn vì những công trình xây dựng gây ra.
- Hãy nhớ, Bộ luật dân sự, ngoài việc quy định mức bồi thường thiệt hại trực tiếp từ hành vi của các chủ sở hữu, đơn vị thi công công trình gây ra, thì người bị nạn còn có thể yêu cầu bồi thường về mặt tinh thần với mức tối đa là bằng 50 lần mức lương cơ sở.
- Trong trường hợp, chủ sở hữu, chủ đầu tư, nhà thầu thi công cố tình chây ỳ, không bồi thường, ngược lại có những hành vi đe dọa, nếu đủ yếu tố, hãy mời Cơ quan công an vào cuộc để yêu cầu khởi tố vụ án, và xử lý theo quy định của Bộ luật hình sự, trong đó, vẫn yêu cầu bồi thường trách nhiệm dân sự theo quy định.
