Hãy giảm bớt áp lực từ các cuộc thi cho trẻ em

Đã chập tối, ăn nhanh bát cơm, anh Đỗ Phan Huân (quận Đống Đa – Hà Nội) vội vàng gửi đứa con còn bé cho ông bà đi tìm hàng in ở những khu vực vùng xanh để in cho đứa con lớp 4 trường Tiểu học Nam Thành Công (Hà Nội) bộ câu hỏi thi tìm hiểu Luật Trẻ em năm 2016. Cầm tập bộ câu hỏi với 50 câu, do thời hạn yêu cầu của cuộc thi đã chuẩn bị kết thúc, anh Huân cùng vợ vò đầu tập trung nghiên cứu trên một chiếc máy tính duy nhất trong nhà để tìm hiểu nhằm giúp đỡ con trả lời các câu hỏi sẽ được đăng tải trên website: http://luattreemthudo.vn. Dành cả buổi tối tới tận đêm để đăng ký nhưng anh Huân vẫn không thực hiện được do trang mạng quá tải. Anh Huân đành bỏ cuộc, chấp nhận để con không hoàn thành và có khả năng nhận sự phê bình của giáo viên khi không tham gia cuộc thi.

Theo thông tin từ website: http://luattreemthudo.vn, cuộc thi được thực hiện theo Đề án của Ban Thường vụ Thành đoàn Hà Nội về việc tổ chức trực tuyến tìm hiểu “Luật trẻ em 2016”. Đối tượng là đội viên, thiếu niên, nhi đồng đang sinh sống, học tập trên địa bàn thành phố Hà Nội có độ tuổi từ 6 đến 15 tuổi và nêu rõ là khuyến khích đội viên, thiếu niên, nhi đồng Thủ đô tham gia cuộc thi. Tuy nhiên, khi triển khai xuống các trường, các thầy cô có thể do áp lực chỉ tiêu hoàn thành, ban đầu cũng chỉ thông báo xem xét cho các em có thể tham gia nhưng do thời hạn sắp hết và do số lượng tham dự còn ít nên đã yêu cầu tất cả học sinh phải tham gia.

Không chỉ in bộ 50 câu hỏi đã được nhà trường chuẩn bị sẵn, anh Huân còn phải lên mạng tìm và in chi tiết đầy đủ hàng chục trang giấy về Luật Trẻ em năm 2016. Mặc dù đã đọc đi đọc lại rất nhiều lần nhưng với ngôn ngữ pháp lý anh Huân cũng không thể hiểu và nắm rõ hết những ý nghĩa của những điều luật đưa ra. Anh Huân chia sẻ: “Tôi đọc còn không thể hiểu hết, thì không rõ các cháu nhỏ, mới học lớp 3, 4 và thậm chí cuộc thi còn đưa ra từ 6 tuổi, với độ tuổi còn non nớt như thế, chỉ yêu cầu các cháu đọc hiểu một bài văn hay bài thơ trong sách giáo khoa còn khó khăn thì làm sao có thể hiểu được câu từ thôi chứ chưa nói tới nội dung với những ngôn từ về pháp lý, thuật ngữ, danh từ riêng mà luật và cuộc thi đưa ra!?”.

Phân tích thêm anh Huân cho rằng, Luật Trẻ em năm 2016 tại Điều 3 về đối tượng áp dụng có nêu rõ: Cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân, cơ sở giáo dục, gia đình, công dân Việt Nam; cơ quan, tổ chức quốc tế, tổ chức nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam, cá nhân là người nước ngoài cư trú tại Việt Nam. Như vậy, trẻ em phải là người được thụ hưởng và người lớn cũng như các tổ chức sẽ căn cứ vào đó để điều chỉnh hành vi làm sao bảo đảm thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em. Điều đó cũng đồng nghĩa cuộc thi này nên dành cho những đối tượng như đã nêu chứ không phải đối tượng là học sinh Tiểu học và Trung học cơ sở như cuộc thi đề ra.

Theo Luật sư Lã Thị Ánh (Công ty Luật TNHH Ánh Trọng Tín, TP Hà Nội): Việc Thành Đoàn Hà Nội tổ chức Cuộc thi tìm hiểu Luật Trẻ em năm 2016 là điều tốt để các em hiểu được quyền lợi của mình. Tuy nhiên, cách thức thực hiện nên cần thay đổi dưới dạng tranh vẽ, hình ảnh… để các em học sinh dễ hiểu, dễ làm theo. Bên cạnh đó, cần tham vấn thêm những chuyên gia tâm lý học trẻ em nhằm đưa ra những tư vấn phù hợp cho lứa tuổi trẻ nhỏ. Ngoài ra, có thể phối hợp với các trung tâm trợ giúp pháp lý, văn phòng luật sư để tuyên truyền cho các giáo viên những nét chính trong luật rồi để giáo viên bằng kiến thức sư phạm sẽ truyền đạt lại cho các em, như vậy mới có thể đạt hiệu quả. Và trong giai đoạn dịch bệnh đã, đang và sẽ tiếp tục gây nhiều khó khăn cho mọi gia đình, cuộc sống bộn bề, việc cố gắng sắp xếp cho các con học tập cùng với đó các em phải hoàn thành bài tập do giáo viên đưa ra hàng ngày đã là một sự cố gắng lớn. Do đó, đơn vị tổ chức nên lựa chọn thời điểm phù hợp để triển khai sẽ nhận được sự đồng thuận hơn của cả nhà trường và phụ huynh học sinh để không phải lo lắng về kết quả cuộc thi đưa ra.

Dưới góc độ giáo dục, Cô giáo Nguyễn Thị Minh Thịnh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tân Dân (TP Việt Trì, Phú Thọ), cho rằng: “Thời gian gần đây, các cuộc thi tìm hiểu về Luật Trẻ em được tổ chức ở nhiều nơi với nhiều hình thức đa dạng đan xen giữa trực tiếp và trực tuyến. Đối tượng tham gia thi cũng mở rộng khắp các lứa tuổi từ tiểu học cho tới trung học phổ thông. Xét vì mục đích, các cuộc thi đều nhằm mục đích góp phần lan tỏa thông điệp về nuôi dưỡng, bảo vệ, chăm sóc trẻ em. Tuy nhiên, dù là trực tiếp hay trực tuyến, đưa tìm hiểu Luật trẻ em vào với đối tượng học sinh tiểu học vẫn tồn tại nhiều bất cập như nhận thức của các em hạn chế để hiểu được các khái niệm về phạm tội, luật, điều luật, khung hình phạt…; các nội dung đưa ra trong Luật trẻ em đều rất cụ thể, nhưng vấn đề đặt ra là ở độ tuổi của các em, chưa thể phân biệt được hết những nội dung cụ thể ấy ví dụ: sản phẩm nào có nội dung kích động bạo lực, đồi trụy; đồ chơi hoặc trò chơi nào có hại cho sự phát triển lành mạnh của bản thân. Ngoài ra, dù triển khai tìm hiểu Luật trẻ em theo hình thức trực tiếp hay trực tuyến cũng đều tồn tại những khó khăn, bất cập đòi hỏi học sinh cần có kiến thức về Luật trẻ em (7 chương, 106 điều); kĩ năng sân khấu hóa; thuyết trình … Tóm lại, đưa tìm hiểu Luật Trẻ em vào Tiểu học là một vấn đề còn nhiều bất cập, cần cân nhắc và chọn lọc về cả nội dung và hình thức…”

Trong một năm học mới, chắc chắn các em nhỏ sẽ không chỉ dừng lại một cuộc thi này, từ các kiểm tra cho tới thi học kỳ, và một năm học sinh cùng phải thực hiện nhiều phong trào, cuộc thi khác trong suốt năm học. Phần lớn đều do chỉ tiêu phải thực hiện, đơn cử như: các cuộc thi giải toán qua mạng, tiếng Anh qua mạng, giải toán bằng tiếng Anh… hiện nay cũng đã bắt đầu triển khai, rồi phong trào văn nghệ, thể dục thể thao, viết thư UPU, vẽ tranh bảo vệ môi trường; phong trào làm đồ dùng dạy học...Phong trào, cuộc thi nào cũng tốn nhiều thời gian của cả giáo viên và học sinh nhưng nếu trường, giáo viên và học sinh không tham gia thì chắc chắn sẽ bị phê bình, nhắc nhở thâm chí bị trừ điểm thi đua.

Trong giai đoạn dịch bệnh, để vượt qua vô vàn những khó khăn, thách thức, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang chủ động xây dựng các kế hoạch, kịch bản cho mọi tình huống, linh hoạt ứng phó với các diễn biến phức tạp của dịch bệnh, nhằm đạt cho được mục tiêu kép vừa bảo đảm an toàn trong phòng chống dịch, vừa hoàn thành nhiệm vụ năm học. Còn trước đó, từ năm 2017, Bộ Giáo dục và đào tạo cũng đã yêu cầu tinh giản các cuộc thi dành cho giáo viên, học sinh và đã nhận được sự đồng thuận trong dư luận xã hội với kỳ vọng sẽ góp phần giảm được bệnh thành tích, giảm áp lực cho giáo viên và học sinh.

Kéo dài tháng 5 năm nay, học sinh ở Hà Nội hay như nhiều địa phương khác đã trải qua một mùa hè bị “giam lỏng” với 4 bức tường gia đình. Tưởng chừng vào năm học mới sẽ là cơ hội đem lại những niềm vui cho trẻ nhỏ khi được gặp lại bạn bè và thầy cô cho dù mới chỉ qua màn hình vi tính nhưng những niềm vui nhận được thì ít mà sự căng thẳng, mệt mỏi và áp lực mang lại đã xuất hiện.

Do vậy, để Cuộc thi tìm hiểu Luật Trẻ em năm 2016 hay các cuộc thi tiếp theo thực sự đi vào cuộc sống, nhằm đạt hiệu quả cao nhất, các đơn vị nên nghiên cứu kỹ từ chủ đề cuộc thi, trình độ, độ tuổi của các đối tượng tham gia để từ đó mới đề ra được các giải pháp, kết quả thực sự hữu hiệu qua mỗi cuộc thi.