LAN VAR hay LAN ĐỘT BIẾN

Lâu nay trên các phương tiện truyền thông báo chí và một bộ phận người chơi lan vẫn quen gọi những loại hoa lan khác lạ về màu sắc hoa, kết cấu bông, thân, lá là "Lan Đột Biến", một số người lại gọi là Lan VAR. Vậy cách gọi nào sát với thực tế hơn.

Theo từ điển tiếng Việt thì "Đột biến" nghĩa biến đổi về căn bản một cách đột ngột, làm cho sự vật chuyển hẳn từ trạng thái này sang trạng thái khác. Với ý nghĩa này khi gắn với danh tư "Lan" thì "Lan Đột biến" không xác định rõ là dòng lan có sự biến đổi đột ngột, làm cho sự vật chuyển hẳn từ trạng thái này sang trạng thái khác về mặt HÌNH THÁI BÊN NGOÀI hay VẬT CHẤT CẤU TRÚC GEN bên trong.

Cũng theo các tài liệu chuyên ngành, từ "Đột biến gen" (hay còn gọi là Đột biến Sinh học, Đột biến Di truyền) là những thay đổi vĩnh viễn trong trình tự ADN tạo nên gen mới, sao cho đoạn trình tự này khác so với đoạn trình tự mà phần đông mọi người có. Các đột biến thay đổi về kích thước có thể tác động lên bất kì vị trí nào trong ADN, từ một cặp base cho đến một đoạn lớn của nhiễm sắc thể gồm nhiều gen. Nghĩa là sự "thay đổi vĩnh viễn" này sẽ tạo ra một GIỐNG MỚI có thể nhận biết được qua những biến đổi về HÌNH THÁI BÊN NGOÀI (hoa, lá, thân, màu sắc, hương thơm...) và CẤU TRÚC VẬT CHẤT GEN BÊN TRONG.

deppp1-1623398294.jpg
Một chậu lan VAR rất đẹp được người chơi lan chia sẻ trên MXH

Nếu gọi "Lan Đột Biến" với nghĩa là từ gọi tắt của từ "Lan Đột Biến Gen" thì về mặt thực tế hiện nay chưa phù hợp. Tất cả chúng ta mới căn cứ vào những biến đổi khác lạ hoàn toàn về mặt HÌNH THÁI BÊN NGOÀI qua màu sắc hoa, kết cấu khuôn bông, hương thơm...để gọi nó một cách CHỦ QUAN là Lan Đột Biến Gen, chứ chưa được một cơ quan nghiên cứu nào sau khi chạy GIẢI MÃ GEN (Chạy Gen) chứng nhận là loại lan có loại hoa lan đã thay đổi hoàn toàn CẤU TRÚC VẬT CHẤT GEN BÊN TRONG. Vì vậy chưa đủ cơ sở khoa học để phân biệt được loài lan đó có sự khác lạ là do Đột biến, Thường biến hay Biến dị tổ hợp.

Còn gọi là "Lan VAR", trong đó từ VAR được viết tắt bởi từ VARIATION (hay Biological Variation) theo tiếng Anh có nghĩa là sự biến đổi, sự thay đổi; mức độ thay đổi, mức độ biến đổi. Khái niệm VAR thường được gắn với 03 dạng thức: Đột biến Di truyền, Dòng gen (Gene flow là thuật ngữ dùng để chỉ sự di cư hoặc nhập cư giữa các quần thể khác nhau nhưng của cùng một loài. Qua di cư hoặc nhập cư, quần thể có khả năng thêm các alen khác mà nó vốn không có) và Biến dị tổ hợp (Giao phối phát sinh các tổ hợp gen mới mà quần thể vốn không có, nhờ sự phân li độc lập trong giảm phân và tổ hợp tự do trong thụ tinh. Dạng này gồm cả tái tổ hợp gen, bao gồm tái tổ hợp tương đồng và tái tổ hợp không tương đồng).

logo11-1623554633.jpg
Logo của Hội Lan VAR Hà Nội

Vì vậy, khi người chơi sưu tầm phát hiện ra những loại lan có những thay đổi về hình thái bên ngoài như màu sắc bông, khuôn bông, hương thơm, màu lá...rồi tự đặt tên mà chưa xác định được bằng các cơ sở khoa học để chỉ rõ về mặt khác biệt trong CẤU TRÚC GEN BÊN TRONG thì nên gọi chung là LAN VAR sẽ phù hợp hơn cả về mặt học thuật lẫn thực tế.

Hơn nữa chính về cách hiểu chưa thống nhất về Lan Đột Biến nên trong thời gian qua trên các phương tiện thông tin và truyền thông có rất nhiều ý kiến trài chiều về vấn đề này. Chỉ cần tìm kiếm từ khóa "Lan Đột Biến" trên Google sẽ cho 47.100.000 kết quả trong 0,47 giây. Và phần lớn trong số đó là gắn với những thông tin không tích cực phản ánh một số hành vi lạm dụng ăn theo nhưng vô tình đã gây ảnh hưởng không tốt đến những người sản xuất, kinh doanh hoa lan chân chính. Trong khi tìm kiếm cụm từ "Lan VAR" trên Google cho 110.000.000 kết quả trong 0,66 giây, thì những kết quả này gắn với những thông tin tích cực hơn.