Ốc Thanh Vân, tên thật là Phạm Thị Thanh Vân, sinh năm 1984 tại Hải Phòng trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật. Mẹ là giảng viên thanh nhạc, cô sớm được tiếp xúc với âm nhạc, múa và piano từ nhỏ. Năm 1991, gia đình cô chuyển vào TP.HCM, nơi cô theo học và phát triển sự nghiệp sau này.
Sớm bộc lộ năng khiếu, Thanh Vân từng lọt vào vòng chung kết cuộc thi Triển vọng Điện ảnh năm 2000. Sau đó, cô đỗ thủ khoa đồng thời hai trường nghệ thuật danh tiếng và chọn theo đuổi ngành diễn viên tại Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM.
Khởi nghiệp với sân khấu kịch, vai Thủy trong vở Người vợ ma đã đưa tên tuổi Thanh Vân đến gần với khán giả. Vở kịch gây tiếng vang với hơn 450 suất diễn và mang về cho cô giải thưởng "Nghệ sĩ kịch nói được yêu thích nhất" tại HTV Awards 2007.
Không chỉ dừng lại ở sân khấu, Ốc Thanh Vân còn ghi dấu ấn đậm nét qua màn ảnh nhỏ. Nổi bật là vai Cẩm Linh trong Cô gái xấu xí – một bộ phim truyền hình ăn khách, nơi cô vừa đảm nhận diễn xuất, vừa lồng tiếng cho các nhân vật với cả hai giọng miền Bắc và miền Nam, thể hiện sự đa tài và chuyên nghiệp trong nghề.
Song song với diễn xuất, Thanh Vân là một trong những MC truyền hình đắt show nhất nhiều năm liền. Cô đảm nhận vai trò dẫn dắt các chương trình như Vì cuộc sống tươi đẹp, Bước nhảy hoàn vũ, Cầu vồng nghệ thuật… với phong cách duyên dáng, linh hoạt.
Ngoài đời, cô được công chúng yêu mến bởi hình ảnh người phụ nữ của gia đình. Năm 2008, Thanh Vân kết hôn với bạn trai từ thời phổ thông. Họ hiện có ba người con và được xem là một trong những gia đình nghệ sĩ hạnh phúc và gương mẫu trong showbiz Việt.
Năm 2024, sau hơn 20 năm hoạt động nghệ thuật, Ốc Thanh Vân được Nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú. Đây là sự ghi nhận không chỉ cho tài năng mà còn cho sự bền bỉ, tận tụy và hình ảnh đẹp mà cô đã xây dựng trong lòng khán giả qua từng vai diễn và chương trình truyền hình.
