Trong lĩnh vực thanh nhạc, phát âm không chỉ là kỹ năng cơ bản mà còn là cầu nối giữa giọng hát và nội dung tác phẩm. Với tiếng Việt - một ngôn ngữ giàu thanh điệu và biến hóa âm vị, việc phát âm đúng, rõ ràng, truyền cảm càng trở nên quan trọng, nhất là trong các tác phẩm cổ điển, thính phòng vốn yêu cầu cao về chuẩn mực và tính nghệ thuật. Một lỗi nhỏ trong phát âm có thể làm thay đổi hoàn toàn sắc thái biểu cảm, thậm chí gây hiểu lầm nội dung tác phẩm. Vì vậy, đào tạo phát âm chuẩn tiếng Việt đang là vấn đề cấp thiết đối với các cơ sở đào tạo nghệ thuật chuyên sâu. ThS. Đỗ Thị Phương Mai, ThS. Ngô Văn Đức nhấn mạnh trong bài báo nghiên cứu “Một số yêu cầu để hát tốt tiếng Việt khi thể hiện các tác phẩm cổ điển và thính phòng” đăng tải trên Tạp chí Nông thôn và Phát triển.
Chiều ngày 24/6/2025, tại Hội trường tầng 5 - Nhà N2, Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội đã tổ chức thành công Hội nghị nghiệm thu đề tài cấp cơ sở năm 2025 với chủ đề “Nâng cao hiệu quả phương pháp phát âm tiếng Việt trong biểu diễn tác phẩm cổ điển thính phòng”. Đề tài do Trung tá, ThS. Đỗ Thị Phương Mai làm Chủ nhiệm, cùng sự tham gia của các thành viên: Thượng tá, ThS. Đặng Hồng Hải; Trung tá, ThS. Dương Đại Lâm; Đại úy, ThS. Lương Nguyệt Anh; Đại úy, ThS. Ngô Văn Đức.
Nội dung thứ nhất của buổi báo cáo tập trung vào phần trình bày sơ bộ kết quả nghiên cứu của Ban đề tài, bao gồm khảo sát thực tiễn đào tạo, xây dựng khung phương pháp phát âm, áp dụng thử nghiệm vào giảng dạy và tổ chức thực hành biểu diễn các tiết mục minh họa ngay trên sân khấu. Các tiết mục được dàn dựng công phu, thể hiện rõ quá trình ứng dụng lý thuyết vào thực tiễn, góp phần làm nổi bật hiệu quả của các giải pháp đã đề xuất.
Đặc biệt, chương trình biểu diễn có sự tham gia và minh họa sinh động từ các nghệ sĩ tên tuổi như NSƯT Hà Phạm Thăng Long, Phương Mai, Tùng Lâm, Ngô Đức, Minh Hải, Trịnh Phương, Lê Xuân Hảo, Hoàng Viết Danh, Dương Đức, Lương Nguyệt Anh, Đỗ Tố Hoa, Trần Bích Ngọc, Hữu Thắng, Hoàng Thảo cùng pianist Bùi Đăng Khánh và các nghệ sĩ dàn dựng hỗ trợ. Những tiết mục biểu diễn minh chứng trực quan hiệu quả thực tiễn của đề tài khi được áp dụng vào giảng dạy và biểu diễn tác phẩm cổ điển thính phòng.
Ở nội dung thứ hai, Hội đồng khoa học tiến hành nhận xét, phản biện, góp ý chi tiết đối với đề tài. Các thành viên Hội đồng đánh giá cao tính thiết thực, khả năng áp dụng vào giảng dạy và biểu diễn chuyên nghiệp, đồng thời chỉ ra những điểm cần tiếp tục hoàn thiện để nâng cao độ chuẩn hóa và khả năng triển khai đại trà trong môi trường đào tạo âm nhạc. Sau phần đánh giá, Hội đồng sẽ tiến hành chấm điểm, xếp loại và đưa ra những định hướng tiếp theo cho nhóm nghiên cứu.
Trong bối cảnh nghệ thuật đang đứng trước yêu cầu ngày càng cao về chuyên môn, tính bản sắc và hội nhập quốc tế, việc phát triển các công trình nghiên cứu chuyên sâu như đề tài lần này là minh chứng cho tinh thần đổi mới trong đào tạo nghệ thuật. Phát âm tiếng Việt không chỉ là kỹ năng, mà còn là biểu hiện của văn hóa, bản sắc dân tộc trong âm nhạc. Đưa việc phát âm chuẩn tiếng Việt trở thành nền tảng trong đào tạo và biểu diễn sẽ góp phần giữ gìn giá trị ngôn ngữ, đồng thời nâng tầm nghệ thuật thanh nhạc Việt Nam trên trường quốc tế.
Một số hình ảnh, video tại buổi nghiệm thu đề tài (được cung cấp bởi Nhà báo Vương Xuân Nguyên)
