Việc sử dụng các công cụ AI như ChatGPT đang ngày càng trở nên phổ biến, tuy nhiên không phải ai cũng biết cách sử dụng nó một cách hiệu quả. Để giúp bạn nhanh chóng làm chủ ChatGPT và biến nó thành trợ lý đắc lực, dưới đây là 10 bí kíp đơn giản, dễ áp dụng. Mỗi bí kíp đều đi kèm giải thích lý do và ví dụ minh họa cụ thể để bạn có thể thực hành ngay.
1. Đặt câu hỏi rõ ràng, cụ thể
ChatGPT dựa vào dữ liệu bạn cung cấp để tạo câu trả lời. Việc đặt câu hỏi càng cụ thể sẽ giúp ChatGPT hiểu rõ mục đích và nhu cầu của bạn, từ đó đưa ra câu trả lời chính xác hơn.
Ví dụ:
Câu hỏi chung chung: “Tôi muốn học thêm kỹ năng mới, bạn có gợi ý gì?”
Kết quả: ChatGPT sẽ liệt kê rất nhiều kỹ năng, từ nấu ăn đến lập trình.
Câu hỏi chi tiết: “Tôi muốn học kỹ năng mới để tăng cơ hội thăng tiến trong ngành nhân sự, thời gian học mỗi ngày dưới 2 giờ, chi phí tối đa 5 triệu đồng. Tôi nên học gì?”
Kết quả: ChatGPT sẽ gợi ý những khóa học hoặc kỹ năng cụ thể, phù hợp mục tiêu công việc.
2. Yêu cầu so sánh
Sử dụng yêu cầu so sánh để phân tích và đánh giá các lựa chọn khác nhau, giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt.
Công thức yêu cầu: “Vui lòng so sánh và đối chiếu các nội dung sau. Phác thảo các điểm tương đồng, khác biệt, đặc tính chất lượng, yếu tố định lượng, chức năng, tác động, thông tin chính và các yếu tố khác thành một bảng.”
3. Yêu Cầu ChatGPT “Đóng Vai”
Để có góc nhìn phù hợp, hãy yêu cầu ChatGPT đóng vai một chuyên gia hoặc một nhân vật trong một hoàn cảnh cụ thể.
Công thức yêu cầu: “Tôi muốn bạn đóng vai trò là […]. Tôi sẽ cung cấp cho bạn […]. Sau đó, bạn sẽ […], với tông giọng/phong cách […]. Các chi tiết quan trọng là […]”.
Ví dụ: “Hãy đóng vai một nhà tâm lý học, phân tích tình huống này với giọng điệu nhẹ nhàng, đồng cảm.”
4. Yêu cầu phê bình và góp ý
Để cải thiện nội dung, bạn cần phản hồi khách quan. ChatGPT có thể chỉ ra điểm yếu và đề xuất cách sửa cụ thể.
Công thức yêu cầu: “Tôi muốn bạn đóng vai trò là một chuyên gia trong lĩnh vực […]. Nhận xét nội dung của tôi, thuyết phục tôi tại sao nó tệ và đưa ra phê bình xây dựng về cách nên cải thiện.”
Ví dụ:
“Bạn là một chuyên gia marketing. Hãy nhận xét bài viết quảng cáo của tôi, phân tích lý do tại sao nó chưa thuyết phục và hướng dẫn tôi cách chỉnh sửa.”
Nhờ vậy, bạn sẽ biết rõ điểm nào chưa ổn thay vì chỉ nhận được lời khen chung chung.
5. Yêu cầu hỏi lại trước khi trả lời
Nếu thông tin bạn cung cấp chưa đủ rõ, ChatGPT có thể đưa ra câu trả lời không chính xác. Việc yêu cầu hỏi lại giúp đảm bảo câu trả lời cuối cùng đúng mục đích.
Công thức yêu cầu: “Bạn là một chuyên gia trong lĩnh vực […]. Tôi sẽ yêu cầu bạn hoàn thành một số nhiệm vụ cụ thể, nhưng trước khi bạn trả lời, tôi muốn bạn làm như sau: Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về nhiệm vụ của tôi hoặc không chắc chắn về việc đưa ra câu trả lời tốt nhất, hãy hỏi các câu hỏi dạng liệt kê để làm rõ trước khi tạo câu trả lời của bạn.”
Ví dụ: Bạn muốn ChatGPT lập kế hoạch marketing nhưng thông tin còn sơ sài.
Thay vì yêu cầu ngay lập tức: “Tôi muốn bạn lập kế hoạch marketing cho sản phẩm mới.” Bạn có thể nói rõ hơn: “Bạn là chuyên gia marketing. Tôi sẽ yêu cầu bạn lập kế hoạch marketing chi tiết cho sản phẩm mới của công ty. Tuy nhiên, nếu bạn thấy thông tin tôi cung cấp chưa đủ hoặc còn mơ hồ, hãy liệt kê các câu hỏi cần làm rõ trước khi bắt đầu. Ví dụ: bạn có thể hỏi về đối tượng khách hàng mục tiêu, ngân sách, thời gian triển khai và kênh truyền thông ưu tiên.”
6. Yêu cầu bắt chước văn phong
Bạn muốn nội dung đồng nhất phong cách hoặc phù hợp đối tượng? ChatGPT có thể điều chỉnh tông giọng và văn phong theo mẫu bạn cung cấp.
Ví dụ: “Hãy viết đoạn mô tả sản phẩm với phong cách trẻ trung, năng động, hướng tới khách hàng Gen Z.”
7. Yêu cầu đổi vai liên tục để có nhiều góc nhìn
Đổi vai giúp bạn hiểu cùng một vấn đề dưới nhiều góc độ, tránh bỏ sót các yếu tố quan trọng.
Ví dụ:
“Bạn là trưởng phòng nhân sự, hãy đánh giá chính sách phúc lợi này.” Sau đó: “Bây giờ hãy nhận xét nó như một nhân viên mới.” Tiếp tục: “Cuối cùng, hãy nhìn nhận với góc độ của giám đốc tài chính.”
Nhờ vậy, bạn sẽ thấy được kỳ vọng và lo lắng từ nhiều vai trò khác nhau.
8. Giải mã Prompt (câu lệnh)
Kỹ thuật này giúp bạn hiểu rõ cấu trúc và thành phần của một đoạn văn bản bằng cách phân tích ngược để tạo ra một prompt tương ứng.
Công thức yêu cầu: “Bạn là một chuyên gia về kỹ thuật tạo prompt, có khả năng phân tích ngược các prompt từ đoạn văn bản được cung cấp.”
Ví dụ:
“Bạn là chuyên gia tạo prompt. Hãy phân tích cấu trúc và mục đích của câu lệnh sau: ‘Hãy viết kế hoạch marketing chi tiết cho sản phẩm A, kèm mốc thời gian và ngân sách dự kiến.’”
9. Sử dụng ngôn ngữ rõ ràng và dễ hiểu
Tránh sử dụng câu quá dài hoặc từ ngữ phức tạp trừ khi cần thiết cho nội dung chuyên sâu đã xác định ngữ cảnh. Ngôn từ phức tạp, câu dài sẽ khiến ChatGPT hiểu sai vì vậy hãy viết ngắn gọn, đơn giản sẽ nâng cao độ chính xác câu trả lời.
Ví dụ:
Hạn chế: “Tôi đang suy nghĩ về việc nếu trong tương lai công ty mở rộng, thì không biết liệu có khả năng phát triển thêm phòng ban mới hay không…” Thay vào đó hãy hỏi: “Công ty tôi dự kiến mở rộng quy mô. Theo bạn, phòng ban nào nên thành lập thêm để tăng hiệu quả?”
10. Tùy chỉnh mô hình AI phù hợp
Các phiên bản GPT khác nhau có điểm mạnh riêng. Lựa chọn mô hình đúng giúp tiết kiệm thời gian và tăng chất lượng phản hồi.
Ví dụ:
GPT-3.5: Phù hợp viết nội dung đơn giản như bài post mạng xã hội, tóm tắt email.
GPT-4: Phù hợp khi bạn cần bài nghiên cứu chuyên sâu, phân tích đa chiều hoặc lập kế hoạch chi tiết.
Với 10 bí kíp trên, bạn sẽ thấy việc sử dụng ChatGPT không hề phức tạp. Khi đã biết cách đặt câu hỏi, chọn vai trò và tùy chỉnh ngôn ngữ, ChatGPT sẽ trở thành “trợ lý ảo” thông minh, đồng hành hiệu quả trong công việc và cuộc sống.
