Nhận định về tình hình khu vực Đông Á gần đây, chuyên gia Kinh tế trưởng của ADB, Yasuyuki Sawada cho rằng “Các thị trường tài chính trong khu vực đang cảm nhận gánh nặng từ tác động của đại dịch COVID-19, với dòng vốn đầu tư nước ngoài và các hoạt động trong lĩnh vực này giảm sút, cộng thêm với các vấn đề thương mại đang tiếp diễn. Những nỗ lực nhằm giảm tác động tiêu cực của đại dịch thông qua các gói kích thích kinh tế và biện pháp tiền tệ cần được tiếp tục đẩy mạnh nhằmhỗ trợ cho các hộ gia đình, doanh nghiệp và thị trường tài chính bị ảnh hưởng.”
Phân tích tình hình toàn cầu trước thảm họa đại dịch, các nhà nghiên cứu của ADB nhân thấy, do giới đầu tư e ngại rủi ro và các ngành công nghiệp địa phương giảm bớt hoạt động , trong giai đoạn từ 31 tháng 12 năm 2019 tới 29 tháng 2 năm 2020, ngoài khu vực Đông Á mới nổi, lợi suất trái phiếu chính phủ cũng sụt giảm tại nhiều nền kinh tế phát triển chủ chốt và thị trường Châu Âu. Thực tế này dẫn tới những tổn thất của thị trường cổ phiếu trong khu vực, làm các đồng tiền nội tệ suy yếu so với đồng đô-la Mỹ, đã nới rộng mức phí tham gia hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng và tình trạng bán tháo trên thị trường đã diễn ra trên nhiều thị trường trái phiếu khu vực trong tháng 1, tháng 2 và nhiều khả năng sẽ còn tiếp diễn.
Một số ngân hàng trung ương tại khu vực, bao gồm Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc và các, Ngân hàng Trung ương Thái Lan, In-đô-nê-xia, Phi-líp-pin, Hàn Quốc, Ma-lai-xia, Cục Quản lý tiền tệ Hồng Kông và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã cắt giảm lãi suất để giảm thiểu tác động kinh tế của đại dịch COVID-19. Cùng với xu thế của các Ngân hàng khu vực, trong tháng 3 năm 2020, Cục Dự trữ liên bang Mỹ đã cắt giảm lãi suất hai lần, đưa lãi suất xuống gần bằng không, đồng thời với những biện pháp khác để hỗ trợ các thị trường tài chính.
Báo cáo Giám sát Trái phiếu Châu Á của ADB cho biết, tổng dư nợ trái phiếu bằng đồng nội tệ đang lưu hành trên thị trường khu vực đạt 16 nghìn tỉ USD vào cuối tháng 12 năm 2019, tăng 2,4% so với tháng 9 năm 2019 và cao hơn 12,5% so với tháng 12 năm 2018. Trong Quý 4 năm 2019, tổng giá trị phát hành trái phiếu khu vực chỉ đạt 1,44 nghìn tỉ USD giảm 9,5% so với tháng 9 cùng năm. Theo đó, thị trường trái phiếu bằng đồng nội tệ của Hàn Quốc và Ma-lai-xia có tỉ lệ dư nợ trên tổng sản phẩm quốc nội cao nhất trong khu vực, lần lượt là 130,5% và 104,6%.
Tính đến cuối tháng 12 năm 2019, tổng giá trị trái phiếu chính phủ đạt 9,8 nghìn tỉ USD, cao hơn 1,7% so với thời điểm tháng 9 năm 2019; trái phiếu doanh nghiệp đạt 6,2 nghìn tỉ USD, tăng 3,5% so với tháng 9 cùng năm. Trung Quốc vẫn được cho là thị trường trái phiếu bằng đồng nội tệ lớn nhất, chiếm 75,4% tổng giá trị của khu vực.
Nghiên cứu cụ thể tình hình của các nước trong khu vực, các nhà phân tích đã rút raTrung Quốc là nước có mức tăng trưởng trái phiếu bằng đồng nội tệ theo quý cao nhất, cuối tháng 12 năm 2019 thị trường này đã có mức tăng 2,8%. Nhờ phát hành thêm trái phiếu của các doanh nghiệp tư nhân và chào bán chứng khoán được đảm bảo bằng tài sản, thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Trung Quốc cũng tăng 4,1% so với quý trước và lên tới 4,3 nghìn tỉ USD vào cuối tháng 12 năm 2019
Tại In-đô-nê-xi-a thị trường trái phiếu nội tệ đạt mức tăng trưởng 2,5% so với quý trước, vào cuối tháng 12 năm 2019 đạt mức 238,8 tỉ USD. Tuy nhiên, do giảm phát hành trái phiếu tại tất cả các phân khúc trong Quý 4 năm 2019, thì đây lại là sự sụt giảm so với tỉ lệ tăng 5,2% trong Quý 3 năm 2019. Tăng trưởng thị trường trái phiếu nội tệ của In-đô-nê-xia chủ yếu nhờ mức tăng 2,6% của thị trường trái phiếu chính phủ với tổng giá trị tính trên giá trị vào cuối tháng 12 năm 2019 lên tới 206,7 tỉ USD. Trong khi, thị trường trái phiếu doanh nghiệp chỉ tăng 1,7% so với quý trước; theo giá trị nội tệ, thị trường này chỉ đạt 32,1 tỉ USD vào cuối tháng 12 năm 2019.
Thị trường trái phiếu nội tệ của Phi-líp-pin giảm 0,8% so với quý 4 năm 2019, xuống còn 131,2 tỉ USD. Sự thu hẹp này chủ yếu là do mức giảm 2,1% của thị trường trái phiếu chính phủ theo giá trị nội tệ, xuống còn 101,5 tỉ USD vào cuối năm 2019. Tuy nhiên, nhờ thúc đẩy mạnh phát hành trái phiếu doanh nghiệp, thị trường này đạt mức tăng trưởng 4% so với quý trước với tổng giá trị vào Quý 4 năm 2019 lên tới 29,7 tỉ USD.
Đối với Thái Lan, thị trường trái phiếu nội tệ có sự hồi phục, trong Quý 4 năm 2019 đã tăng trưởng 2,2% so với mức giảm 0,7% của Quý 3, vào cuối tháng 12 năm 2019 đạt giá trị 445,6 tỉ USD. Theo đó, cả thị trường trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp đều ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng. Thị trường trái phiếu chính phủ tăng 2,5% so với quý trước, lên tới 318,1 tỉ USD vào cuối tháng 12 năm 2019. Tất cả các thành phần trái phiếu chính phủ,bao gồm cả trái phiếu chính phủ và tín phiếu kho bạc, tín phiếu ngân hàng nhà nước, trái phiếu của các doanh nghiệp nhà nước và các loại trái phiếu khác đều tăng trưởng ổn định. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp theo giá trị nội tệ ở Thái Lan cũng đạt mức tăng 1,6% trong Quý 4 năm 2019, là mức cao hơn so với mức tăng 0,2% của quý trước đó, với giá trị lên tới 127,4 tỉ USD.
Trái ngược với thái Lan, thị trường trái phiếu nội tệ của Việt Nam đã giảm 3,9% so với quý trước, xuống còn 53,6 tỉ USD vào cuối tháng 12 năm 2019. Sự sụt giảm này phần lớn là do tín phiếu ngắn hạn của Ngân hàng Trung ương đã đến kỳ hạn thanh toán trong Quý 4.. Cùng với sự sụt giảm trái phiếu chính phủ, thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũng giảm 4,9% so với quý trước tính theo giá trị nội tệ, xuống còn 4,3 tỉ USD vào cuối năm 2019
Báo cáo Giám sát Trái phiếu Châu Á do ADB phát hành mới đây bao gồm bốn phần thảo luận. Trong đó, các nhà phân tích đã xem xét tác động kinh tế của đại dịch COVID-19 tới các nền kinh tế của Châu Á đang phát triển và những kênh cụ thể. nơi tác động kinh tế có thể nhận thấy được; các phản ứng của các thị trường cổ phiếu khu vực khi đại dịch COVID-19 tiếp tục lây lan; tầm quan trọng và tiềm năng của trái phiếu xanh như là nguồn vốn trong các giai đoạn căng thẳng thị trường; và tác động của các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị tới hoạt động danh mục đầu tư.
Với cam kết đạt tới một khu vực Châu Á và Thái Bình Dương thịnh vượng, đồng đều, thích ứng và bền vững, trong khi duy trì nỗ lực xóa nghèo cùng cực; trong năm 2018, ADB đã hỗ trợ các các nước đang phát triển trong khu vực khoản vay và viện trợ mới trị giá 21,6 tỉ USD. Gần đây, Ngân hàng ADB đã công bố gói hỗ trợ trị giá 6,5 tỷ USD, nhằm hỗ trợ các quốc gia trong khu vực ứng phó với những tác động nguy hại của đại dịch COVID-19.
Hy vọng với những việc làm thiết thực của ADB, các Quốc gia trong khu vực Đông Á mới nổi sẽ sớm vượt qua được những thách thức của đại dich này./.
