Nam Định: Điểm sáng văn hóa nông thôn mới ở Yên Phong

Đồng chí Nguyễn Thế Luyện, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Phong cho biết: Từ khi thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” (năm 2000) đến nay, xã Yên Phong đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong việc huy động các nguồn lực phát triển văn hóa cộng đồng. Đặc biệt, việc thực hiện 2 tiêu chí văn hoá trong xây dựng NTM đã phát huy vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng đời sống văn hoá cơ sở. Sau khi đạt chuẩn NTM (năm 2014), xã Yên Phong chỉ đạo 11 thôn tiến hành điều tra, đánh giá thực trạng nông thôn; từ đó lập quy hoạch phát triển bền vững 2 tiêu chí về văn hoá (tiêu chí số 6 và 16). Trong giai đoạn xây dựng NTM nâng cao (2018-2020), UBND xã Yên Phong đã ban hành Đề án nâng cao chất lượng xây dựng đời sống văn hóa nông thôn. Mục tiêu của Đề án là xây dựng nếp sống văn hóa mới, con người mới theo hướng lành mạnh, tiến bộ, văn minh. Các tiêu chí của Đề án đặt ra là: Nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa; phát huy hiệu quả hoạt động các thiết chế văn hóa - thể thao; xây dựng các mô hình hoạt động câu lạc bộ (CLB), tổ, đội văn nghệ, thể dục thể thao (TDTT); huy động các nguồn lực xã hội để phát triển sự nghiệp văn hóa; tăng cường công tác quản lý Nhà nước với các di tích và các hoạt động lễ hội, tín ngưỡng tôn giáo. Xã Yên Phong đã khẳng định được vai trò chủ thể của người dân trong việc xã hội hóa xây dựng các thiết chế văn hoá - thể thao cơ sở. Đến nay, xã đã xây dựng được nhà văn hóa (NVH) trung tâm, 11 NVH thôn, 6 sân thể thao thôn (gồm các sân: bóng đá, cầu lông, bóng chuyền); quy hoạch được quỹ đất xây dựng sân vận động trung tâm diện tích trên 1.000m2. Các NVH thôn đảm bảo diện tích trên 500m2, quy mô 150-200 chỗ ngồi, được đầu tư các trang thiết bị như: bàn ghế, hệ thống âm thanh, ánh sáng, tủ sách pháp luật. Kinh phí xây dựng từ nguồn ngân sách xã và huy động đóng góp của nhân dân. UBND huyện có cơ chế hỗ trợ mỗi thôn 20 triệu đồng/NVH cải tạo, nâng cấp, 40 triệu đồng/NVH xây mới; UBND xã hỗ trợ mỗi thôn xây dựng NVH từ 130-150 triệu đồng. Giai đoạn 2018-2020, kinh phí dành cho việc cải tạo, sửa chữa, nâng cấp NVH thôn, làm đường giao thông và mua sắm thêm trang thiết bị văn hóa, thể thao cơ sở ở xã chủ yếu từ nguồn vốn xã hội hóa do con em làm ăn xa quê ủng hộ và nhân dân đóng góp từ 150-200 nghìn đồng/khẩu. Một số thôn đã huy động được sự đóng góp tích cực từ nhân dân như: thôn Ba Khu, thôn Bồ Đề kêu gọi được 400 triệu đồng; thôn Hưng Xá, thôn Bồng Quỹ vận động được 800 triệu đồng... Cơ sở vật chất văn hoá hoàn thiện đã tạo thuận lợi để người dân Yên Phong tham gia sinh hoạt văn hoá, TDTT. Hàng năm, Ban Văn hóa xã xây dựng kế hoạch triển khai tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, TDTT; hướng dẫn các NVH thôn tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao cơ sở. Hiện toàn xã có 1 CLB chèo Yên Phong và 11 tổ văn nghệ ở các thôn hoạt động tự nguyện, tự chịu trách nhiệm. CLB chèo Yên Phong tập hợp các “hạt nhân” văn nghệ ở các thôn, CLB thường xuyên dàn dựng nhiều tiết mục đặc sắc biểu diễn phục vụ các ngày lễ, tết, các sự kiện chính trị của xã. Hàng năm, vào dịp Tết Trung thu, xã tổ chức chương trình giao lưu văn hóa, văn nghệ, có sự tham gia của cả 11 tổ văn nghệ ở các thôn với nhiều tiết mục ca nhạc, kịch đặc sắc. Vào Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc (18-11), các tổ văn nghệ ở 11 thôn tổ chức biểu diễn các tiết mục văn nghệ quần chúng, thu hút đông đảo người dân đến xem, cổ vũ. Cùng với phong trào văn hóa, văn nghệ, phong trào TDTT ở Yên Phong phát triển mạnh ở các chi hội, đoàn thể, ngày càng đa dạng về loại hình hoạt động như các CLB: bóng đá, bóng chuyền, bóng bàn, cầu lông của đoàn viên, thanh niên; dân vũ, aerobic của chị em phụ nữ; dưỡng sinh của người cao tuổi... Xã Yên Phong có 8 đình, 7 chùa và 1 nhà thờ Thiên chúa giáo; trong đó Đình - Chùa Phú Giáp là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. Cứ 2 năm 1 lần, nhân dân địa phương lại tổ chức lễ hội làng truyền thống vào các ngày mồng 9, 10-3 âm lịch. Trong ngày hội làng, xã đều tổ chức các giải thể thao, biểu diễn văn nghệ sôi nổi.

Việc đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã nâng cao chất lượng đời sống văn hóa tinh thần của người dân. Các gia đình trong xã đều tự giác thực hiện tốt quy ước nếp sống văn hóa; tình làng, nghĩa xóm ngày càng bền chặt; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội được thực hiện nghiêm túc. Hàng năm, công tác bình xét các danh hiệu “Làng văn hóa”, “Gia đình văn hóa” được thực hiện công khai, dân chủ. Đến nay, 7/11 thôn của xã đã được công nhận danh hiệu “Làng văn hoá”; trong đó, thôn Bồng Quỹ là một trong 6 đơn vị đầu tiên của tỉnh đạt danh hiệu “Làng văn hóa” cấp tỉnh (năm 1998), 6 thôn đạt danh hiệu “Làng văn hóa” cấp huyện; UBND xã, trạm y tế xã, cả 3 trường học đều đạt danh hiệu “Cơ quan, đơn vị có nếp sống văn hóa”. Năm 2020, toàn xã có 1.954/2.138 hộ đăng ký xây dựng “Gia đình văn hóa”. Qua bình xét có 1.817/1.954 hộ được công nhận “Gia đình văn hóa” (đạt tỷ lệ 93%). Trên địa bàn xã có nhiều gia đình văn hóa là điển hình trong việc giữ gìn nền nếp gia phong, có nhiều đóng góp cho công tác xã hội ở địa phương. Tiêu biểu là gia đình cựu chiến binh Hoàng Chương, thôn Bồng Quỹ và gia đình ông Nguyễn Đăng Hiển, thôn Ba Khu được vinh danh tại Hội nghị Tuyên dương gia đình văn hóa tiêu biểu xuất sắc toàn tỉnh.

Thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, các tổ chức, đoàn thể chính trị - xã hội xã Yên Phong đã tổ chức nhiều hoạt động cụ thể. Năm 2020, MTTQ xã phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước; tiêu biểu như phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”, cuộc vận động “Ngày vì người nghèo”; kêu gọi, vận động ủng hộ phòng, chống dịch COVID-19 với số tiền 53 triệu đồng, ủng hộ đồng bào miền Trung bị lũ lụt 86,3 triệu đồng, hỗ trợ 32 triệu đồng cho 4 hộ nghèo, cận nghèo sửa chữa nhà ở. Hội Phụ nữ xã đẩy mạnh phong trào thi đua “Phụ nữ tích cực lao động, sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc”, “Phụ nữ không sinh con thứ 3, nuôi con khỏe, dạy con ngoan”, cuộc vận động xây dựng “Gia đình 5 không, 3 sạch”, “Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi”; vận động 903 thành viên tham gia tiết kiệm được 108,3 triệu đồng cho hội viên có hoàn cảnh khó khăn vay vốn phát triển sản xuất. Các hội viên phụ nữ tích cực tham gia vệ sinh môi trường khu dân cư, đồng ruộng, chăm sóc các tuyến đường hoa, cây xanh. Hội Nông dân xã tuyên truyền, vận động hội viên xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu; đẩy mạnh các phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi”, “Giúp nhau phát triển kinh tế, giảm nghèo, làm giàu chính đáng”, xây dựng các mô hình phát triển kinh tế gia trại, trang trại. Hội duy trì 2 lớp dạy nghề đào tạo kỹ năng chăn nuôi, trồng trọt cho nhiều người dân địa phương. Đoàn Thanh niên xã vận động đoàn viên, thanh niên thực hiện tốt các nội dung của phong trào “5 xung kích phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ Tổ quốc”, “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”; tích cực tham gia các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, thắp nến tri ân các Anh hùng Liệt sĩ (27-7), kêu gọi thanh niên lên đường nhập ngũ, giới thiệu thanh niên ưu tú kết nạp Đảng, tổ chức chương trình Tết Trung thu, thăm, tặng quà nhân Tháng hành động vì trẻ em…

Thành công trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, NTM nâng cao ở Yên Phong đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng lên. Từ năm 2019, xã Yên Phong đã “về đích” trong xây dựng NTM nâng cao. Năm 2020, các thôn: Bồ Đề, Nội Thôn, An Thái, Hưng Xá, Phú Giáp, Bồng Quỹ đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; thu nhập bình quân đầu người toàn xã đạt trên 50 triệu đồng; tỷ lệ hộ nghèo không thuộc diện bảo trợ xã hội giảm chỉ còn 0,16%. Xã Yên Phong tiếp tục phấn đấu để trở thành “Xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu” trước năm 2025.