Sở dĩ tác phẩm này được nhiều người yêu thích đặt tên như vậy là bởi cây khê từ một gốc liền bệ với mâm rễ nở nang đều ra các hướng đã sinh ra 9 thân phân rõ chủ khách, tầng nấc quyện hòa rất chu chỉnh, toàn bích của con số 9 vi diệu. Tên gọi này đã gợi cho chúng ta nhớ về biểu tượng "Cửu phẩm liên hoa" toàn bích của thế giới Phật giáo với ý nghĩa khuyến dụ con người tự mình phải luôn luôn tự vận động vượt lên chính mình, làm điều thiện bỏ điều ác - mục đích của mọi tôn giáo.
Cây khế gân có tên khoa học: Averrhoa carambolaL. thuộc họ: Oxalidaceae (Chua me đất) được phân bố từ Sri Lanka đến các nước khu vực Đông Nam Á. Khế gân cũng được trồng tại Ghana, Brasil và Guyana. Tại Hoa Kỳ nó được trồng với quy mô thương mại tại miền nam Florida và Hawaii.
Tác phẩm Khế gân Cửu phẩm liên hoa
Tại Việt Nam, khế gân được trồng rộng rãi khắp các vùng miền. Với đặc điểm thân gân gốc, bẹt dẹt, nổi cuồn cuộn như cơ bắt lực sĩ; lá nhỏ, quả sai quanh năm, cây khế gân thích hợp trồng làm cảnh sân nhà, sân vườn…Hoặc cây trồng chậu trang trí tiền sảnh, mặt tiền cơ quan, nhà hàng…Đây cũng là loại cây được giới yêu bonsai chọn làm chất liệu tạo hình nghệ thuật.
Hiếm có loại cây cỏ hoa trái nào lại có vị trí mật thiết với đời sống tinh thần, tâm hồn người Việt như cây khế. Nó đã đi vào tiềm thức gần gũi thân thuộc của bao thế hệ người Việt và đã trở thành biểu tượng của quê hương, đất mẹ hiền hòa trong tâm khảm của mỗi chúng ta:
“Quê hương là chùm khế ngọt...
Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi..."
Một trong những đặc điểm của khế gân là rất sai quả
Ngắm tác phẩm Khế gân Cửu phẩm liên hoa với chiều cao tầm thước (không quá nhỏ hoặc quá to) phù hợp với lối chơi cây thế, cây cảnh nghệ thuật truyền thống của ông cha đã trao truyền qua bao thế hệ, chúng ta như được đứng trước những tàng cây cổ thụ thu nhỏ. Đây chính là sự tài tình của người tạo tác đã khéo kết hợp giữa tỷ lệ chiều cao tổng thể tác phẩm với kết cấu thân quần thụ liên chi rất hài hòa. Đường chạy của thân chính lộ rõ những đoạn chuyển nhịp uyển chuyển nhịp nhàng duyên dáng. Bông tán tản vân phô đều các hướng...
Nhiều nghệ nhân yêu cây cảnh nghệ thuật, Bonsai của Thủ đô có chung nhận định khi ngắm tác phẩm này, đây là tác phẩm có kết cấu hài hòa chặt chẽ, không có điểm khuyết lộ thường thấy ở những tác phẩm quần thụ liên chi (như có tán hoặc thân đơn án ngữ ở mặt cây). Tác phẩm trên chỉ cần một thời gian ngắn để hoàn thiện bộ dăm bông thì đây là một tác phẩm đặc sắc.
Tại Festival Sản phẩm Nông nghiệp và Làng nghề Hà Nội lần thứ nhất năm 2019 do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với UBND thành phố Hà Nội tổ chức, tác phẩm Khế gân Cửu phẩm liên hoa đã được BTC bình chọn và trao tặng huy chương vàng.
