Phạm Thị Thanh Vân, sinh ngày 18/2/1984, được biết đến rộng rãi với nghệ danh Ốc Thanh Vân, là một trong những gương mặt tiêu biểu của làng giải trí Việt Nam. Là diễn viên kiêm người dẫn chương trình, cô để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả qua những vai diễn ấn tượng trên sân khấu, truyền hình và khả năng dẫn dắt linh hoạt ở nhiều chương trình lớn.
Bắt đầu sự nghiệp nghệ thuật từ năm 2005, tên tuổi của Ốc Thanh Vân thực sự tỏa sáng khi cô đảm nhận vai Cẩm Linh trong bộ phim truyền hình nổi tiếng Cô gái xấu xí, đồng thời lồng tiếng thành công cho nhân vật Huyền Diệu trong cùng tác phẩm. Thành công này không chỉ khẳng định tài năng diễn xuất mà còn cho thấy khả năng biến hóa trong lĩnh vực lồng tiếng – một thế mạnh hiếm có của nữ nghệ sĩ.
Với cái tên “Ốc Thanh Vân”, khán giả dễ dàng nhận diện và phân biệt cô với các nghệ sĩ cùng tên như Ngô Thanh Vân, Phi Thanh Vân hay Thanh Vân Hugo. Cái tên thân mật ấy cũng phản ánh phong cách gần gũi, thân thiện mà cô xây dựng suốt nhiều năm làm nghề. Năm 2024, ghi nhận những đóng góp bền bỉ trong suốt hai thập kỷ hoạt động nghệ thuật, Nhà nước Việt Nam đã trao tặng cô danh hiệu cao quý Nghệ sĩ Ưu tú.
Sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật tại thành phố Hải Phòng, mẹ là giảng viên thanh nhạc, từ nhỏ Thanh Vân đã được tiếp xúc và bồi dưỡng các môn năng khiếu như múa, hát và piano. Năm 1991, gia đình chuyển vào TP.HCM sinh sống, mở ra những cơ hội mới cho cô tiếp cận môi trường nghệ thuật năng động.
Khi đang là học sinh lớp 12, cô tham gia cuộc thi Triển vọng Điện ảnh năm 2000 và lọt vào vòng chung kết. Thành công ban đầu này trở thành bàn đạp để cô thi đậu thủ khoa cùng lúc hai trường: Cao đẳng Sân khấu Điện ảnh TP.HCM và Cao đẳng Sư phạm khoa Thanh Nhạc. Tuy nhiên, sau một năm theo học song song, cô quyết định tập trung toàn bộ cho ngành diễn viên tại trường Sân khấu Điện ảnh, chính thức xác lập con đường trở thành nghệ sĩ chuyên nghiệp.
Khởi nghiệp từ sân khấu kịch nói, Ốc Thanh Vân tạo dấu ấn với vai Thủy trong vở kịch kinh dị Người vợ ma. Vở diễn này từng được dàn dựng hơn 450 suất và thu hút lượng khán giả lớn trong hơn một năm công diễn, giúp cô giành giải Nghệ sĩ kịch nói được yêu thích nhất tại HTV Award 2007.
Năm 2008 đánh dấu bước ngoặt trong sự nghiệp khi cô liên tiếp tham gia nhiều vai diễn đa dạng cả trên sân khấu và truyền hình. Bên cạnh vai diễn trong Người vợ ma, cô còn góp mặt trong các vở kịch như Nước mắt người điên, Ngôi nhà hoang và tham gia các bộ phim truyền hình như Tình yêu còn lại (vai Trân) và đặc biệt là Cô gái xấu xí (vai Cẩm Linh), được khán giả nhớ đến nhiều nhất.
Lợi thế phát âm chuẩn cả giọng miền Bắc lẫn miền Nam giúp Ốc Thanh Vân thể hiện đa dạng nhân vật, đồng thời hỗ trợ rất tốt cho công việc lồng tiếng. Trong Cô gái xấu xí, cô không chỉ trực tiếp diễn vai Cẩm Linh mà còn đảm nhiệm lồng tiếng cho nhân vật chính Huyền Diệu ở phiên bản giọng Bắc. Được biết, kỹ năng này được cô rèn luyện từ khi còn theo học bộ môn tiếng nói sân khấu, dưới sự hướng dẫn của các giảng viên tại trường.
Song song với sự nghiệp diễn xuất, Ốc Thanh Vân còn là một trong những MC đắt show của truyền hình Việt. Cô từng dẫn dắt nhiều chương trình ăn khách như Vì cuộc sống tươi đẹp, Chuyện phái đẹp, Nào ta cùng hát, Cầu vồng nghệ thuật, Bước nhảy hoàn vũ…
Năm 2008, Thanh Vân kết hôn với người bạn trai gắn bó từ thời phổ thông. Tính đến tháng 4/2013, vợ chồng cô đã có hai con – một trai, một gái. Năm 2015, cô sinh thêm bé thứ ba, hiện có một tổ ấm hạnh phúc bên chồng và ba con nhỏ.
