Trong bối cảnh an ninh năng lượng trở thành bài toán ưu tiên hàng đầu, Việt Nam và Lào đang tiến gần hơn tới việc ký kết một hiệp định hợp tác toàn diện trong lĩnh vực điện và than. Thỏa thuận này được kỳ vọng sẽ giúp hai quốc gia tận dụng hiệu quả tiềm năng năng lượng, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững và củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng năng lượng khu vực.
Tại buổi làm việc ngày 4/8 tại Hà Nội, đại diện Bộ Công Thương Việt Nam và Lào đã thống nhất thúc đẩy tiến trình xây dựng hiệp định toàn diện, điều chỉnh hoạt động nhập khẩu điện và mua bán than giữa hai quốc gia. Theo đó, một Tổ công tác chung sẽ được thành lập để phối hợp chặt chẽ trong quá trình hoạch định chính sách, hoàn thiện hành lang pháp lý và điều phối kết nối kỹ thuật – tài chính giữa hai bên
Đây được xem là bước đi cụ thể hóa cam kết hợp tác năng lượng song phương, đồng thời mở ra dư địa phát triển dài hạn cho lĩnh vực hạ tầng và thương mại năng lượng khu vực. Việc chủ động xây dựng cơ chế phối hợp liên chính phủ không chỉ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng cho Việt Nam trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ ngày càng tăng, mà còn tạo điều kiện để Lào đẩy mạnh xuất khẩu năng lượng – một trong những ngành mũi nhọn của nước bạn.
Không chỉ dừng ở việc nhập khẩu điện từ các dự án thủy điện, gió và mặt trời đang triển khai tại Lào, kế hoạch hợp tác lần này còn mở rộng sang lĩnh vực than – nguồn nhiên liệu vẫn đóng vai trò chủ đạo trong lưới điện Việt Nam. Trong khi Việt Nam cần đa dạng hóa nguồn cung trong giai đoạn chuyển đổi năng lượng, thì Lào có cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu và gia tăng nguồn thu ngoại tệ. Sự bổ trợ này hứa hẹn mang lại lợi ích kinh tế hai chiều và củng cố quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.
Dù vậy vẫn còn tồn tại nhiều thách thức, từ phát triển hạ tầng truyền tải, thống nhất kỹ thuật đến thiết lập khung giá linh hoạt. Để đảm bảo hiệu quả lâu dài, hai nước cần phối hợp đồng bộ và tính đến biến động thị trường, cam kết giảm phát thải và xu hướng tăng trưởng xanh.
Một điểm đáng chú ý là Lào đang thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, tiêu biểu là dự án điện gió Monsoon Wind công suất 600 MW dự kiến xuất khẩu sang Việt Nam. Đây sẽ là nguồn cung bổ sung quan trọng, góp phần đa dạng hóa danh mục năng lượng nhập khẩu và hỗ trợ Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0.
Nếu ký kết thành công, hiệp định điện – than giữa Việt Nam và Lào sẽ không chỉ mang ý nghĩa thương mại, mà còn là dấu mốc cho mối quan hệ chiến lược và gắn bó lâu dài. Trong bối cảnh thế giới tái định hình bản đồ năng lượng, sự liên kết chủ động và chia sẻ nguồn lực sẽ là nền tảng cho phát triển ổn định và bền vững.
