Bản đồ đồn điền cao su 314, ngày 2/10/1961, đo và lập - trắc địa sư Nguyễn Hữu Nguyên ký và đóng dấu. Kiển thị sao y 10/1/1975, Trưởng ty Điền địa Lê Chí Thành ký. Ông Lý Văn Hơn đứng tên trên trích lục địa bộ.
Hiện nay, các thửa đất trong trích lục địa bộ số 310 và 739 - 740 ngày 26/12/1974 của Ty Điền địa Biên Hòa do ông Hơn đứng tên trên trích lục địa bộ, vị trí đất cụ thể thuộc các thửa đất thể hiện trong bản đồ.
Sau khi chuyển nhượng, gia đình ông Hơn là người trực tiếp quản lý sử dụng và được cấp thẻ môn bài 1975 - 1976, số đăng bạ 06545473 - 49 01330936 do Ty Thuế vụ Đồng Nai cấp ngày 27/03/1976 cho ông Lý Văn Hơn, với ngành nghề khai thác đồn điền cao su.
Đến năm 1977, Công ty Cao su Long Khánh tự ý sáp nhập vườn cây cao su của ông Hơn. Với lý do đất do Nhà nước quản lý, buộc ông Hơn phải tuân theo, và mất quyền quản lý từ đó.
Hiện nay, diện tích 34ha của gia đình ông Hơn do Tổng Công ty Công nghệ Thực phẩm Đồng Nai quản lý, sử dụng tại xã Tam An, huyện Long Thành và xã Tam Phước, thành phố Biên Hòa theo Quyết định số 4141/QĐ-UBND ngày 26/11/2007 của UBND tỉnh Đồng Nai về việc công nhận kết quả rà soát hiện trạng sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty Cổ phần Bò sữa tỉnh Đồng Nai (thuộc Tổng Công ty Công nghệ Thực phẩm Đồng Nai), đã được Nhà nước cho thuê theo Hợp đồng thuê đất số 57/HĐTĐ, ngày 31/10/2012 và đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BN 092979, BN 092780, BN 092981 cấp ngày 05/4/2013.
Như vậy, có thể nói, trong khi ông Hơn đang khiếu nại xin lại đất chưa được các cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết, việc UBND tỉnh Đồng Nai, Sở Tài nguyên và Môi trường đem đất này giao cho Công ty Cổ phần Bò sữa tỉnh Đồng Nai là chưa đúng quy định của pháp luật.
Chưa hết, qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, việc cho thuê đất theo Hợp đồng số 57/HĐTĐ ngày 31/10/2012 vi phạm về mặt hình thức, thể hiện tại phần ký tên bên cho thuê không thể hiện chức vụ người có thẩm quyền cho thuê theo quy định pháp luật.
Cần nhắc lại là, đất của ông Hơn có nguồn gốc rõ ràng, có đủ giấy tờ chứng minh. Cũng không có một quyết định thu hồi hoặc một sự thỏa thuận nào về việc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định.
Vì sao tỉnh Đồng Nai không trả lại đất cho cụ Hơn?
Đến tháng 2/1995, do không có nhu cầu sử dụng nên Công ty Cao su Đồng Nai đã có công văn gửi UBND tỉnh Đồng Nai, Sở Địa chính tỉnh Đồng Nai và UBND huyện Long Thành đề nghị “trao trả 22,04ha đất cho chủ cũ” vì diện tích không nằm trong quy hoạch; đề nghị cụ Lý Văn Hơn liên hệ với cơ quan có thẩm quyền làm thủ tục nhận lại quyền sử dụng đất cho gia đình.
Qua công văn 84/KHVT-CV ngày 15/02/1995 Tổng công ty có ý kiến như sau:
● Đồng ý Công Ty Cao su Đồng Nai không tái canh cao su và chuyển nhượng quyền sử dụng đất về chủ cũ là ông Lý Văn Hơn là cha của chúng tôi vì diện tích này nằm ngoài quy hoạch của Công ty cao su Đồng Nai.
● Công ty Cao su Đồng Nai có văn bản trả lại đất cho địa phương căn cứ thông tư 03/ NNCSQL/TT của bộ Nông Nghiệp và CNTP ban hành ngày 24/04/1993.
Công văn số 95 và 84 của Tổng Công ty Cao su Việt Nam về việc đề nghị trao trả lại phần đất đã lấn chiếm của gia đình ông Lý Văn Hơn
Sau đó, cụ Lý Văn Hơn đã nhiều lần làm đơn xin được nhận lại phần đất của mình do Tổng Công ty Cao su trao trả nhưng không hiểu sao đều không được chính quyền giải quyết.
Đến tháng 9/2019, khi làm việc với đại diện Sở TN&MT Đồng Nai, gia đình cho biết đã bất ngờ được thông báo từ ngày 7/8/2000, UBND tỉnh Đồng Nai đã có Quyết định giải quyết khiếu nại số 2096/QĐ.CT.UBT có nội dung “không chấp nhận” khiếu nại đòi 208,344ha đất của cụ vì “không có căn cứ giải quyết”.
Theo phản ánh của các con cụ Hơn, việc UBND tỉnh Đồng Nai không có quyết định thu hồi đất của gia đình có nhiều khuất tất. Không dừng ở đó, UBND tỉnh Đồng Nai giao diện tích đất trên cho Công ty Bò sữa Đồng Nai được triển khai các dự án có nhiều bất thường và chưa tuân thủ các quy định của pháp luật.
Sau khi Bộ TN&MT vào cuộc thanh, kiểm tra đã phát hiện nhiều dấu hiệu vi phạm trong việc UBND tỉnh Đồng Nai tự ý giao 22,04ha đất cho các tổ chức, cá nhân quản lý. Vậy mà đến nay, tỉnh Đồng Nai vẫn chưa chịu giao trả diện tích đất cho gia đình cụ Hơn.
Như đã nói ở trên, Quyết định số 2096 QĐ.CT-UBT về việc giải quyết khiếu nại cụ Hơn của UBND tỉnh Đồng Nai ngày 7/8/2000 có nhiều điểm bất thường.
Cụ thể, trong phần diễn giải có ghi nội dung: “Việc Công ty Cao su Đồng Nai có ý kiến giao trả 22.04ha đất cho địa phương để trả cho ông Lý Văn Hơn là không đúng với quy định của pháp luật. Việc bố trí sử dụng 22.04ha đất này thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh. Ông Lý Văn Hơn khiếu nại đòi lại 195,338 ha đất nêu trên là không có căn cứ pháp lý để giải quyết”.
Thế nhưng, khi được hỏi về Quyết định bàn giao 22,04ha đất cho Công ty Cao su Đồng Nai thì tỉnh Đồng Nai lại không giải thích được.
Ngoài ra, trong Quyết định 2096 có ghi “Qua xác minh của Sở Địa chính, xét thấy trên địa bàn xã Tam An hiện nay còn khoảng 39.05ha đất cao su thanh lý trước đây UBND huyện Long Thành giao cho xã Tam An quản lý và 1 số cán bộ công nhân viên mượn trồng cây ngắn ngày nhưng trên thực tế hiện nay nhiều hộ đã trồng cây lâu năm cần phải thanh tra làm rõ để xử lý”. Nhiều người đặt câu hỏi, từ đó đến nay, hơn 20 năm mà tỉnh Đồng Nai vẫn chưa xác minh xong?
Năm 1997, ông Hơn đã làm đơn xin quyết định công nhận quyền sử dụng đất đã được trả lại. Khi ông Hơn làm đơn, cơ quan có thẩm quyền tại địa phương đã có chủ trương và đề xuất đã được gửi đến các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Tuy nhiên, đến nay đơn vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
Không thể đợi đến ngày có quyết định giải quyết, do tuổi cao sức yếu, ông Lý Văn Hơn đã mất sau khi lập di chúc ủy quyền lại cho 8 người con tiếp tục hành trình đòi đất. Để rồi, ngày 27/3/2020, gia đình lại nhận được phiếu hướng dẫn của Ban Nội chính Tỉnh ủy với nội dung: “… nếu không đồng ý với kết quả giải quyết của các cơ quan Nhà nước tỉnh Đồng Nai, Ban Nội chính Tỉnh ủy đề nghị đại diện theo ủy quyền của 8 đương sự là con ruột của ông Lý Văn Hơn và các đương sự liên hệ thủ trưởng cấp trên trực tiếp để được xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật”.
Sự việc xin lại đất hợp pháp của gia đình ông Hơn đã kéo dài hơn 20 năm, đã được thể hiện đầy đủ trong các tài liệu liên quan.Vụ việc qua rất nhiều đời lãnh đạo ( bí thư, chủ tịch tỉnh), trách nhiệm của lãnh đạo tỉnh Đồng Nai ở đâu ?
Hiện nay công tác phòng, chống tham nhũng trong quản lý và sử dụng đất đai là một nhiệm vụ rất khó khăn trong bối cảnh nền kinh tế có nhiều chuyển đổi. Kết quả của sự minh bạch phụ thuộc vào quyết tâm của bộ máy hành chính nói chung và của bộ máy quản lý nhà nước về đất đai tỉnh Đồng Nai nói riêng. Thiết nghĩ đồng chí Chủ tịch, đồng chí Bí thư lãnh đạo mới của tỉnh Đồng Nai cần quan tâm xem xét, xác minh làm rõ việc sử dụng đất 34ha tại khu bò sữa tọa lạc tại phường Tam Phước, thành phố Biên Hòa và 22,04ha tọa lạc tại lô A, xã An Lợi – Tam An – Long Thành để sớm giải quyết dứt điểm vụ việc đã kéo dài, trả lại công bằng cho cụ Hơn cũng như đảm bảo sự tôn nghiêm của pháp luật!
Giải pháp đã sẵn sàng, nhưng nếu thiếu sự quyết tâm, đường lối đứng đắn thì không có giải pháp nào thành công được.
