Sự minh bạch trong những gói thầu tiền tỷ?
Sở Xây dựng Hải Phòng là đơn vị chuyên ngành trực thuộc UBND TP. Hải Phòng. Lãnh đạo Sở Xây dựng Hải Phòng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước UBND thành phố về toàn bộ hoạt động của sở về nhân sự, tài chính, quản lý vốn đầu tư công và các nguồn vốn hợp pháp khác.
Gần đây Sở Xây dựng Hải Phòng làm chủ đầu tư, mời thầu nhiều dự án lớn, giá trị lên tới hàng trăm tỉ đồng. Hoạt động đầu tư này được thực hiện thông qua công tác đấu thầu, lựa chọn nhà thầu.
Tuy nhiên, các gói thầu “khủng” do Sở Xây dựng Hải Phòng làm chủ đầu tư, mời thầu dưới hình thức đấu thầu công khai nhưng lại có tỉ lệ tiết kiệm không đáng kể cho vốn đầu tư, xuất hiện một nhóm nhà thầu liên tục trúng thầu. Việc này dấy lên nghi ngại rằng có “lợi ích nhóm” trong hoạt đấu thầu ở đơn vị này và cần phải được cơ quan hữu trách vào cuộc kiểm tra.
Quyết định phê duyệt gói thầu của Sở Xây dựng Hải Phòng
Cụ thể tại dự án Nâng cấp, cải tạo, sửa chữa hệ thống điện chiếu sáng, xác minh cho thấy, cuối tháng 10/2019, UBND TP. Hải Phòng có QĐ 2581/QĐ-UBND phê duyệt thực hiện dự án. Theo đó, dự án này có tổng vốn đầu tư hơn 99,9 tỉ đồng, vốn được bố trí từ nguồn kinh phí nâng cấp, cải tạo, sửa chữa hệ thống điện chiếu sáng theo QĐ số 3268/QĐ-UBND của UBND TP. Hải Phòng. Dự án được giao cho Sở Xây dựng Hải Phòng làm chủ đầu tư, tổ chức mời thầu, lựa chọn nhà thầu thực hiện dự án.
Tìm hiểu được biết, ngoài các gói thầu tư vấn thì dự án có 2 gói thầu “khủng”, giá trị lớn đều “rơi vào tay” liên danh Cty TNHH tổ chức phát triển thương hiệu Việt Nam, Cty cổ phần điện chiếu sáng Hải Phòng, mặc dù việc tổ chức đấu thầu là rộng rãi và được cho là “công khai, minh bạch”.
Ngày 17/1/2020, lãnh đạo Sở Xây dựng Hải Phòng ký QĐ 79/QĐ-SXD lựa chọn nhà thầu là liên danh Cty TNHH tổ chức phát triển thương hiệu Việt Nam, Cty cổ phần điện chiếu sáng Hải Phòng trúng thầu 36.154.751.000 đồng ở gói thầu số 10 (thuộc dự án trên), thi công xây dựng nâng cấp, cải tạo, sửa chữa hệ thống điện chiếu sáng đợt 1 (gồm các tuyến đường: Hoàng Văn Thụ, Đinh Tiên Hoàng, Quang Trung, Trần Hưng Đạo, Điện Biên Phủ, Hoàng Diệu...). Gói thầu này được Sở Xây dựng Hải Phòng mời thầu là 38.389.997.000 đồng.
Vẫn thuộc dự án trên, gần 3 tháng sau, 24/4/2020, liên danh danh Cty TNHH tổ chức phát triển thương hiệu Việt Nam, Cty cổ phần điện chiếu sáng Hải Phòng tiếp tục được lãnh đạo Sở Xây dựng Hải Phòng (tại QĐ 604/QĐ-SXD) lựa chọn trúng thầu với giá là 55.415.966.000 đồng ở gói thầu 11về thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị nâng cấp cải tạo, sửa chữa hệ thống điện chiếu sáng đợt 2 (gồm các tuyến đường: Trần Quang Khải, Lý Thường Kiệt, Phan Bội Châu, Phan Chu Chinh, Hồng Bàng, Hùng Vương, Nguyễn Tri Phương…).
Gói thầu này trước đó được Sở Xây dựng Hải Phòng mời thầu là 55.699.379.000 đồng. Như vậy, sau đấu thầu, lãnh đạo Sở Xây dựng Hải Phòng chỉ tiết kiệm được cho vốn đầu tư vẻn vẹn khoảng 284 triệu đồng/gói thầu gần 56 tỉ đồng.
“Một dự án được chia thành nhiều gói thầu, trong đó hai gói thầu có giá trị đầu tư lớn nhất đều rơi vào tay một liên danh là điều bất thường sau cái gọi là rộng rãi, công khai, minh bạch. Vấn đề này cần được cơ quan quản lý Nhà nước có chuyên môn kiểm tra làm rõ cả quy trình xem có lợi ích nhóm, dàn xếp thầu ở đây hay không”, một nhà thầu bức xúc cho biết.
Tỷ lệ tiết kiệm liệu có khiêm tốn?
“Việc đầu tư, thực hiện dự án phải tuân thủ nghiêm túc theo quy định chặt chẽ của Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư công… và các văn bản quy phạm pháp luật khác. Thực hiện nghiêm túc để đảm bảo tính công khai, minh bạch, công bằng trong quá trình lựa chọn nhà thầu đủ năng lực thực hiện dự án, giảm giá tốt nhất cho vốn đầu tư.
Tuy nhiên, nếu không có “chí công vô tư” trong hoạt động này thì sẽ dẫn đến các tiêu cực như quây thầu, bo thầu, quân xanh quân đỏ. Có vấn đề gì đằng sau không, có lợi ích nhóm không? Đó là các vấn đề cần được cơ quan bảo vệ pháp luật giám sát, thanh kiểm tra”, một chuyên gia về đấu thầu nêu quan điểm.
Tháng 10/2019, lãnh đạo UBND TP. Hải Phòng có Quyết định phê duyệt thực hiện cải tạo, nâng cấp trạm bơm Máy Đèn và trạm bơm Vĩnh Niệm. Tổng mức đầu tư là hơn 8 tỉ đồng, vốn sự nghiệp. Sở Xây dựng Hải Phòng làm chủ đầu tư.
Đầu tháng 11/2019, ông Nguyễn Minh Tuấn- Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hải Phòng ký thông báo cho biết Sở Xây dựng Hải Phòng lựa chọn Cty TNHH MTV thoát nước Hải Phòng (số 1, Lý Tự Trọng, quận Hồng Bàng) là đơn vị trúng thầu gói thầu số 4 (thi công xây dựng công trình, thuộc dự án như đã nêu) với giá trúng thầu là 7.368.863.000 đồng.
Gói thầu này trước đó được Sở Xây dựng Hải Phòng mời thầu 7.374.555.194 đồng. Như vậy, sau đấu thầu, vốn đầu tư chỉ được lãnh đạo sở Xây dựng Hải Phòng tiết kiệm cho đầu tư khoảng 6 triệu đồng.
Tìm hiểu được biết, Cty TNHH MTV thoát nước Hải Phòng gần như là nhà thầu quen thuộc trúng thầu nhiều dự án do Sở Xây dựng Hải Phòng làm chủ đầu tư.
Tại dự án chống ngập khu vực đường Trung Lực, quận Hải An, tổng vốn đầu tư hơn 8,6 tỉ đồng, Cty TNHH MTV thoát nước Hải Phòng được lãnh đạo Sở Xây dựng Hải Phòng (tại QĐ 845/QĐ-SXD ngày 21/8/2019) phê duyệt trúng thầu gói thầu số 4 (thi công) 7.695.168.000 đồng.
Giá gói thầu này được mời thầu là 7.736.380.193 đồng. Sau đấu thầu “công khai, minh bạch” lãnh đạo Sở Xây dựng Hải Phòng chỉ tiết kiệm cho vốn đầu tư vẻn vẹn 41 triệu đồng/gói thầu hơn 7,7 tỉ đồng.
Cũng tháng 8/2019, ông Phùng Quang Thanh, Giám đốc Sở Xây dựng Hải Phòng ký văn bản thông báo Cty TNHH MTV thoát nước Hải Phòng trúng thầu gói thầu số 4 (xây lắp, thuộc dự án chống ngập đường Máng nước) với giá trúng thầu 5.282.236.000 đồng. Xác minh cho thấy gói thầu này trước đó được Sở Xây dựng Hải Phòng mời thầu là 5.289.529.373 đồng. Vốn đầu tư chỉ được lãnh đạo Sở Xây dựng tiết kiệm sau đấu thầu khoảng 7 triệu đồng/gói thầu hơn 5,2 tỉ đồng.
Trước đó, tháng 11/2018, ông Phùng Văn Thanh, Giám đốc Sở Xây dựng Hải Phòng ký QĐ 1274/QĐ-SXD cho Cty TNHH MTV thoát nước Hải Phòng trúng thầu gói thầu thi công xây dựng công trình (thuộc dự án cải tạo hệ thống thoát nước đường Lê Lợi từ ngã ba Lê Lợi - phố Cấm đến mương Đông Bắc, tổng mức đầu tư hơn 6,8 tỉ đồng, vốn sự nghiệp).
Giá trúng thầu mà công ty trên được chấp nhận là 6.056.426.000 đồng, trong khi giá mời thầu do Sở Xây dựng Hải Phòng mời thầu là 6.122.983.539 đồng. Chỉ có khoảng 56 triệu đồng được lãnh đạo Sở Xây dựng Hải Phòng tiết kiệm cho vốn đầu tư sau đấu thầu.
Thiết nghĩ trước những câu hỏi băn khoăn trên của người dân, Sở Xây dựng Hải Phòng cần công khai những tài liệu có liên quan theo luật tiếp cận thông tin để làm có những câu hỏi có liên quan: Có hay không “nhóm lợi ích” trong hoạt động quản lý, sử dụng vốn đầu tư tại Sở Xây dựng Hải Phòng? Các gói thầu khác tại Sở Xây dựng Hải Phòng được triển khai, thực hiện như thế nào? Việc lựa chọn nhà thầu tại đã thực sự khách quan hay chưa?. Những câu hỏi này, người dân mong muốn cơ quan chức năng cần vào cuộc làm rõ, kết luận đúng sai và thông tin chính thức để người dân bớt hoang mang.
