Ông Nguyễn Văn Chí, Phó Chánh Văn phòng thường trực Văn phòng Điều phối xây dựng Nông thôn mới Hà Nội cho biết:“Diễn đàn trực tuyến Hà Nội 2021 - Kết nối cung cầu sản phẩm OCOP và Nông sản, thực phẩm an toàn” được tổ chức nhằm hỗ trợ các huyện, thị xã kết nối xúc tiến thương mại tiêu thụ sản phẩm OCOP, sản phẩm nông sản thực phẩm an toàn đến thời vụ thu hoạch. Đồng thời, phục vụ nhu cầu lương thực, thực phẩm thiết yếu trong bối cảnh giãn cách xã hội.”
Diễn đàn có sự tham gia của các đơn vị kết nối tiêu thụ, thành viên Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp phân phối và tiêu thụ sản phẩm; trung tâm thương mại, siêu thị, các sàn thương mại điện tử, điểm giới thiệu và kinh doanh sản phẩm OCOP và nông sản, thực phẩm an toàn…
Nhiều sản phẩm gặp khó khăn trong khâu tiêu thụ
Tại diễn đàn, đại diện 10 chủ thể đã giới thiệu sản phẩm OCOP và nông sản, thực phẩm an toàn, chủ lực, thiết yếu đến thời vụ thu hoạch cần tiêu thụ của các quận, huyện, thị xã. Qua đó, các đơn vị kinh doanh tiêu thụ sản phẩm mong muốn sẽ kết nối với các đơn vị sản xuất để tiêu thụ, phục vụ nhu cầu tiêu dùng thiết yếu của nhân dân Thủ đô. Điều này nhằm khắc phục đứt gãy các chuỗi sản xuất, cung ứng nông sản trên địa bàn thành phố, trong bối cảnh phòng, chống dịch COVID-19.
Đại diện các chủ thể đã giới thiệu sản phẩm OCOP và nông sản, thực phẩm an toànĐại diện các chủ thể của các địa phương cũng chia sẻ nhiều khó khăn trong quá trình phân phối sản phẩm. Đơn cử như sản phẩm Nhãn chín muộn của Huyện Quốc Oai.
Năm 2021, được đánh giá là năm được mùa nhãn, tổng sản lượng Nhãn Chín muộn của huyện Quốc Oai đạt 4.000 tấn. Tuy nhiên, thực hiện giãn cách xã hội phòng chống dịch Covid 19 đúng vào thời gian thu hoạch Nhãn nên việc kết nối vận chuyển theo thị trường truyền thống hàng năm bị giãn đoạn và tiêu thụ chính tại thị trường tự do, chưa có hợp đồng ký kết tiêu thụ sản phẩm. Mặc dù đã được Sở Công thương Hà Nội; Sở Nông nghiệp & PTNT Hà Nội và các sở nghành, tổ chức đoàn thể các Quận, huyện, thị xã hỗ trợ tiêu thụ. Song, đến nay vẫn có 2.000 tấn chưa thu hoạch và đang tiêu thụ gặp rất nhiều khó khăn, giá thấp và có thể không tiêu thụ được.
Mặc dù các sản phẩm được mang đến diễn đàn lần này đều đảm bảo chất lượng, đáp ứng yêu cầu an toàn thực phẩm nhưng lại gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt, việc bán hàng trên các kênh thương mại điện tử còn hạn chế. Chưa có sự kết nối với các hệ thống bản lẻ chuyên nghiệp. Các sản phẩm chủ yếu được bán qua bán buôn cho thương lái, chợ đầu mối.
“Các sản phẩm đã có 04 thương hiệu bảo hộ nhãn hiệu tập thể, sản phẩm đã được đánh giá phân hạng OCOP; có 26 sản phẩm đã vào hệ thống siêu thị. Tỷ lệ sản lượng đã ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm chiếm tỷ lệ trên 12 %; Tỷ lệ còn lại tiêu thụ thị trường tự do chiếm tỷ lệ 80% (chủ yếu qua bán buôn cho các thương lái, các chợ đầu mối...”, ông Lê Tiến Xuân, Trưởng phòng Kinh tế huyện Phú Xuyên – Hà Nội chia sẻ.
Tại diễn đàn, bà Hoàng Thị Thúy Nga, Phó trưởng phòng kinh tế huyện Gia Lâm cũng đã giới thiệu 04 sản phẩm nông nghiệp bị ùn ứ của huyện đang cần hỗ trợ tiêu thụ ngay trong thời gian giãn cách xã hội đó là nhãn, cải củ Lệ Chi, rau, chuối tây với sản lượng ùn ứ lên đến con số hàng trăm tấn.
“Mục tiêu trước mắt được các cấp, các ngành các đơn vị, doanh nghiệp và người tiêu dùng chung tay hỗ trợ tiêu thụ cho Gia Lâm 4 sản phẩm đang cần thiết tiêu thụ trong giai đoạn hiện nay đã trình bày trên giúp bà con bảo vệ thành quả lao động cũng như đảm bảo ổn định đời sống trong thời gian giãn cách xã hội, qua đó làm nguồn lực sẵn sàng đẩy mạnh sản xuất trong thời gian tới” bà Hoàng Thị Thúy Nga, Phó trưởng phòng kinh tế huyện Gia Lâm chia sẻ.
Cần nhiều giải pháp thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP nông sản, thực phẩm an toàn
Trong khuôn khổ diễn đàn, các chuyên gia, đại diện doanh nghiệp, ban ngành cũng đã thảo luận sôi nổi để đưa ra những giải pháp thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm sản phẩm OCOP nông sản, thực phẩm an toàn.
Được xem các chủ thể sản phẩm giới thiệu các mặt hàng tại diễn đàn, Bà Vũ Thị Hậu, Chủ tịch Hiệp hội Các Nhà bán lẻ Việt Nam cho rằng, cảm nhận về nhãn quan thì tất cả các sản phẩm đều đủ điều kiện tham gia các kênh bán lẻ hiện đại. Tuy nhiên, theo bà để tham gia thị trường trên tất cả các kênh thì phải tuân thủ các điều kiện chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, giá thành sản phẩm.
Bà Vũ Thị Hậu, Chủ tịch Hiệp hội Các Nhà bán lẻ Việt Nam“Thứ nhất, phải xác định sản phẩm sản xuất ra cũng chính là để cho bản thân mình, gia đình mình sử dụng thì bất kỳ giá nào cũng được thị trường ủng hộ. Nếu chúng ta vẫn phân biệt sản phẩm mang đi bán khác với sản phẩm dùng tại gia đình thì không thể nào vào được thị trường. Bởi vì, đánh giá cuối cùng là ở người tiêu dùng, các hệ thống bán lẻ đều có hệ thống kỹ thuật để kiểm định chất lượng sản phẩm. Thứ 2, sản phẩm phải tuân thủ theo các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm với các giấy phép về VietGAP, GlobolGAP... Có tạo được uy tín thì sản phẩm mới đứng vững trên thị trường. Thứ 3, các doanh nghiệp phải duy trì thời hạn chứng nhận sản phẩm an toàn thì sản phẩm mới vào được hệ thống bán lẻ. Thứ 4 phải vận hành bộ máy quản lý đồng bộ từ khâu sản xuất, giới thiệu sản phẩm, phân phối để sản phẩm tham gia vào thị trường một cách tốt nhất” Bà Vũ Thị Hậu, Chủ tịch Hiệp hội Các Nhà bán lẻ Việt Nam nhấn mạnh.
Cũng tại diễn đàn, ông Paul Le, Phó chủ tịch tập đoàn Central Retail Việt Nam, doanh nghiệp sở hữu chuỗi siêu thị Big C cho biết:“Central Retail sẽ hỗ trợ cho các sản phẩm OCOP theo hai hướng. Thứ nhất, là tạo một số hội thảo giới thiệu, marketing sản phẩm tại thị trường Việt Nam và thế giới. Thứ 2, sử dụng hệ thống siêu thị với thương hiệu Big C để hỗ trợ sản phẩm OCOP. Tại Thái Lan chúng tôi cũng đã có dự án về OTOP, đây là chương trình thành công. Chúng tôi cũng tin tưởng OCOP Việt Nam cũng là một dự án thành công.”
PGS.Tiến sĩ Đào Thế Anh – Phó Viện trưởng Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam cho rằng thực tế của việc tham gia sàn thương mại điện tử hiện nay còn hạn chế về mặt số lượng, số sàn ít, nhà sản xuất tham gia cũng rất ít. Bởi vì đã tham gia sàn thương mại điện tử thì phải cung cấp rất nhiều thông tin như có mã VietGAP, mã vùng trồng, các điều kiện về an toàn thực phẩm.
PGS.Tiến sĩ Đào Thế Anh – Phó Viện trưởng Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam“Trong tương lai, để các sản phẩm nông nghiệp phát triển tốt, khai thác tốt nền tảng số để bán hàng thì các nhà sản xuất phải chuyển dần sang sản xuất bền vững, minh bạch thông tin. Không chỉ chuyển đổi số trong kết nối bán hàng mà còn chuyển đổi số trong cả khâu quản lý sản xuất để minh bạch thông tin”, PGS.Tiến sĩ Đào Thế Anh nhấn mạnh.
Còn ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) cho rằng:“Chúng ta đang ở một thời điểm rất đặc biệt, cũng có thể coi là thời điểm bất bình thường trong tác động của COVID -19. Chính vì thế cần có những đổi mới để ứng phó với bối cảnh bất bình thường này. Chúng tôi vừa qua cũng đã dữ liệu hóa toàn bộ 32 tỉnh thành phía Bắc về chuỗi nông sản an toàn, thống kê về sản lượng, nhu cầu thực tế và mức độ tiêu dùng của người dân của từng địa phương để chúng ta chuẩn bị cho những kịch bản khác nhau. Chẳng hạn như, vấn đề tự cung tự cấp của Hà Nội một ngày, một tháng là bao nhiêu, hay từng địa phương của các tỉnh phía Bắc là bao nhiêu. Để chúng ta phục vụ cho nhu cầu tiêu thụ trong nước thậm chí là chi viện cho các tỉnh phía Nam. Đây là nhiệm vụ cấp bách mà có tính lâu dài.”
Ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT)Cũng theo ông Nguyễn Quốc Toản để lên được những kịch bản khác nhau cho thị trường nông sản thì buộc các ban ngành, đơn vị liên quan phải phối hợp với nhau để dữ liệu hóa, đồng bộ dữ liệu. Chuyển đổi số trong nông nghiệp là điều then chốt, trong thời gian tới nếu không tận dụng cơ hội, không quyết liệt thì sẽ rất khó trong việc tham mưu cho lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chỉ đạo về mặt cung, cầu, phát triển kinh tế địa phương, kinh tếnông thôn.
Theo báo cáo của diễn đàn, khả năng sản xuất nông nghiệp của Hà Nội hiện tại chỉ đáp ứng được khoảng từ 35-60% nhu cầu của người dân Thủ đô. Chính vì thế, trong thời gian thực hiện giãn cách xã hội, Hà Nội cũng đang tập trung phối hợp với 21 tỉnh, thành phố phía Bắc xây dựng 786 chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn cung cấp cho thành phố Hà Nội, tổng hợp danh sách 800 cơ sở đầu mối cung cấp sản phẩm nông lâm thủy sản để Sở Công thương cung cấp cho các đơn vị siêu thị, điểm kinh doanh hàng hóa thiết yếu trên địa bàn khai thác nguồn cung hàng hóa trong trường hợp cần thiết.
Để tăng cường hỗ trợ các nhà sản xuất, đơn vị kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm OCOP và nông sản thực phẩm an toàn kết nối tiêu thụ sản phẩm; Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới Thành phố cũng đã phối hợp với Viện Nghiên cứu chuyển đổi số ASEAN, Trung tâm Hỗ trợ nghiên cứu và Phát triển cộng đồng tổ chức mô hình thí điểm “Chợ đêm trên mây” nhằm giúp các chủ thể sản xuất chuyển đổi số trong hoạt động kinh doanh, tiếp thị, quảng bá tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm nhất là trong bối cảnh dịch bệnh Covid 19 diễn biến phức tạp./.
