Tân Yên - Bắc Giang: Cấp phép “một đằng” khoáng sản chở đi một nẻo?
Gần đây báo chí phản ánh nhiều về tình trạng tình trạng khai thác khoáng sản không đúng theo “giấy phép” là khá phổ biến ở một số nơi, từ Vĩnh Phúc đến Bắc Giang…Dường như các cơ quan chức năng cấp phép là chỉ biết cấp phép, còn việc giám sát các hoạt động khai thác khoáng sản lại là 1 vấn đề khác. Tại huyện Tân Yên , tỉnh Bắc Giang là 1 ví dụ...Đó là một thực trạng đau lòng được Báo Tài nguyên và Môi trường - Cơ quan ngôn luận của Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu qua bài viết "Tân Yên - Bắc Giang: Cấp phép “một đằng” khoáng sản chở đi một nẻo?" đăng ngày 07/09/2020.
Hình ảnh bài báo nêu thực trang khai thác khoáng sản tại Tân Yên Bắc Giang
Theo bài báo này, thì thời gian qua, người dân địa phương xã Cao Xá của huyện Tân Yên vô cùng bức xúc trước nạn xe tải hạng nặng chạy rầm rập suốt ngày, gây ô nhiễm môi trường ở mỏ đất của Công ty TNHH MTV sản xuất gạch gói Ngọc Lý. Bà con rất phẫn nộ, nhưng không biết kêu ai. Bài báo cũng chỉ rõ những "lá bùa" cho phép những hoạt động đó lại chính là những văn bản của UBND tỉnh cho phép.
Cụ thể bài báo nêu: "Qua điều tra, phóng viên được biết, ngày 11/3/2020, UBND tỉnh Bắc Giang ra văn bản số 435/QĐ-UBND về việc cho phép Công ty TNHH Sản xuất gạch ngói Ngọc Lý khai thác khoáng sản (đất làm vật liệu san lấp) bằng phương pháp lộ thiên tại khu vực núi Am, thôn Ngọc Yên Trong, thôn Ngọc Yên Ngoài, xã Cao Xá, huyện Tân Yên, Bắc Giang. Để thi công san nền dự án đường Vành Đai IV (Hà Nội) địa phận tỉnh và các công trình xây dựng khác trên địa bàn huyện Tân Yên, huyện Việt Yên. Diện tích khu vực khai thác; 3,4ha. Trữ lượng địa chất: 563.242 m3. Trữ lượng khoáng sản được phép đưa vào thiết kế khai thác và trữ lượng khai thác; 506.055m3. Công xuất khai thác; 74. 000 m3/năm. Thời gian khai thác trong 7 năm. Điều lạ, không có dòng chữ nào là “cung cấp đất cho nhà máy gạch Cotto Mikado ở xã Hùng Sơn, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang". Vậy, tại sao đất nguyên liệu vẫn được chở ồ ạt đi?". Xin đọc lại toàn bộ bài viết trên Tại đây
Không chỉ có bài báo trên, nói về tình trạng khai thác khoáng sản ở Tân Yên, Bắc Giang còn một loạt bài viết. Xin liệt kê dưới đây một số bài viết như thế: Bắc Giang: Có dấu hiệu khai thác và bán khoáng sản trái phép tại huyện Tân Yên; Khai thác khoáng sản tại Tân Yên (Bắc Giang): Tái phạm kéo dài; Huyện Tân Yên: Tận thu khoáng sản, phá nát đường dân sinh; Ai tiếp tay để cho đất “tặc” hoành hành tại Tân Yên...
Người dân xã Cao Xá (Tân Yên - Bắc Giang) kêu cứu!
Sau bài báo trên, vừa qua, chúng tôi có dịp về xã Cao Xá (Tân Yên - Bắc Giang) được trực tiếp có mặt tại các đại công trường khai thác khoáng sản của nhiều doanh nghiệp ở nơi đây, được tận mắt chứng kiến cảnh những ngọn đồi bị "xẻ thịt", những đoàn xe chở khoáng sản cày xới những con đường và là thủ phạm gây ra ô nhiễm tiếng ồn, bụi mịn, cũng như tiềm ẩn mất an toàn giao thông.
Chúng tôi gặp những người dân sống xung quanh khu vực núi Hin, núi Giáo thuộc thôn Trại, xã Cao Xá, huyện Tân Yên và được nghe những lời kêu cứu của họ. Người dân cho biết, Công ty TNHH Khoáng sản Trung Bắc là đơn vị khai thác thuộc địa bàn nói trên đã không lắng nghe những kiến nghị chính đáng của người dân trong việc giải quyết những bất cập phát sinh từ hoạt động khai thác của mình gây ảnh hưởng đến cuộc sống, sức khỏe của người già và trẻ em nơi đây.
Hình ảnh những ngọn đồi bị xẻ thịt ở xã Cao Xá (Tân Yên - Bắc Giang)
Một người dân bức xúc cho biết: "Họ hoạt động suốt đêm gây ra tiếng ồn không cho dân ngủ, cứ 11 - 12 giờ đêm là hoạt động mạnh, người dân gọi điện cho bí thư, chủ tịch xã phản ánh nhưng không được giải quyết dựt điểm. Rồi thì xe chạy gây khói bụi ô nhiễm môi trường nhưng doanh nghiệp không hỗ trợ thỏa đáng cho người dân. Vì vậy dân chúng tôi rất bức xúc. Chỉ có 8 tháng đầu năm 2018 mà có tới 8 - 9 cụ trong thôn bị mất. Chúng tôi mong muốn Bộ Tài nguyên và Môi trường cần sớm vào cuộc để đánh giá tác động môi trường, bảo vệ sức khỏe của người dân...".
Đơn tố cáo phản ánh của người dân tới chính quyền
Quá bức xúc trước tình trạng trên lâu ngày không được giải quyết thấu tình đạt lý, đại diện người dân đã làm đơn phản ánh tới các cơ quan chức năng với mong muốn tìm lại sự công bằng cho những người dân địa phương, đại diện người dân mới đây đã làm đơn chỉ rõ những bất cập và những dấu hiệu sai phạm của đơn vị khai thác là Công ty TNHH Khoáng sản Trung Bắc, cũng như trách nhiệm của chính quyền sở tại có dấu hiệu buông lỏng quản lý. Cụ thể người dân cho rằng, "UBND huyện Tân Yên và UBND xã Cao Xá cố tình bao che kéo dài thời gian, chậm giải quyết đơn vi phạm luật khiếu nại tố cáo, gây bức xúc cho nhân dân và UBND xã Cao Xá kết luận sai sự thật mặc dù công ty này (Công ty TNHH Khoáng sản Trung Bắc) khai thác vượt quá danh giới so với dố lượng lớn gấp nhiều lần số lượng được cấp phép...".
Trong đơn tố cáo người dân cũng chỉ rõ, đơn vị khai thác là Công ty TNHH Khoáng sản Trung Bắc chỉ được cấp phép phần đầu và phần cuối núi Hin. Tuy nhiên, thực tế đơn vị này đã khai thác toàn bộ phần núi Hin và vượt sang cả phần núi Giáo và một số vị trí khác không được cấp phép. Tình trạng trên gây thất thoát tài nguyên quốc gia cũng như thất thu thuế cho nhà nước.
Người dân cũng cho biết thêm, trước những sai phạm nêu trên của đơn vị khai thác là Công ty TNHH Khoáng sản Trung Bắc, chẳng những không được làm sáng tỏ và xử lý theo quy định của pháp luật, mà cơ quan chức năng còn tiếp tục, tạo điều kiện cho đơn vị này "hoàn thiện" hồ sơ để cấp phép khai thác các khu vực khác gây bức xúc cho dư luận.
UBND tỉnh chỉ đạo đơn vị khai thác "hoàn thiện" hồ sơ cấp phép
Trước những phán ánh của công dân xã Cao Xá, ngày 30/10/2020, UBND tỉnh Bắc Giang ban hành văn bản số 4820/UBND - TCD do Phó chủ tịch Lê Ô Pích ký. Tuy nhiên, người dân xã Cao Xá cho rằng văn bản trên chưa thỏa đáng, chưa tập trung giải quyết những nội dung kiến nghị của người dân. Không những thế văn bản còn chỉ đạo cho đơn vị bị tố cáo "hoàn thiện" hồ sơ đề nghị cấp phép khai thác khoáng sản tại khu vực núi Hin, thôn Trại, xã Cao Xá (mở rộng diện tích theo Giấy phép thăm dò khoáng sản số 233/QĐ - UBND ngày 30/03/2020)....".
Văn bản của UBND tỉnh Bắc Giang
Chính nội dung này, càng khiến cho người dân xã Cao Xá, đặc biệt là những người đứng đơn tố cáo không thỏa mãn và tiếp tục có những phán ánh tới các cơ quan chức năng để kêu cứu.
Là công dân gầy gũi và yêu quý mảnh đất Bắc Giang đang trên đà đổi mới, sau khi đọc những thông tin báo chí nêu, đặc biệt là sau khi gặp gỡ những người dân địa phương, khảo sát tại thực địa chúng tôi xin chia sẻ những thông tin ban đầu trên MXH https://doisongvaphattrien.vn/. Qua đó, bày tỏ mong muốn các cơ quan chức năng, nhất là Bộ Tài nguyên và Môi trường cần sớm khảo sát tình trạng khai thác khoáng sản tại khu vực xã Cao Xá, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang để có những kết luận đúng sai rõ ràng, kịp thời có những biện pháp giải quyết những bất cập phát sinh từ tình trạng khai thác tài nguyên tác động đến cuộc sống của người dân.
Bài học về tình trạng buông lỏng quản lý khai thác tài nguyên, cấp phép xây dựng thủy điện nhỏ tràn lan ở nhiều tỉnh thành trong cả nước, đặc biệt là các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên đã lộ rõ những bất cập và hiểm họa khôn lường, sau khi xảy ra thảm họa thiên nhiên những ngày qua. Từ đó đã đặt ra vần đề Quốc hội, Đại biểu Quốc Hội và các cơ quan cần phải tăng cường giám sát hoạt động này hơn nữa và không thể xem nhẹ những vấn đề mà người dân kêu cứu như ở Tân Yên, Bắc Giang để tránh rơi vào tình trạng "mất bò với lo làm chuồng".
