Hành trình hơn một thế kỷ – Từ cổ tích đến hiện đại
Trong lòng Hà Nội ngàn năm, trước Nhà hát Lớn uy nghi – nơi từng chứng kiến bao thăng trầm của đất nước – hình ảnh những người phụ nữ Việt thước tha trong tà áo dài, dạo xe đạp Peugeot cổ, bên cạnh 120 chiếc xích lô xếp hàng ngay ngắn, đã thắp sáng một không gian văn hóa đầy cảm xúc.
Sự kiện ra mắt Hiệp hội Áo dài Việt Nam (HHADVN) vào ngày 8/8/2025 đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong hành trình bảo tồn, tôn vinh và lan tỏi giá trị của áo dài – di sản văn hóa phi vật thể đậm đà hồn Việt.
Tà áo dài Việt Nam đã xuất hiện từ thời áo tứ thân, áo giao lĩnh trong văn hóa dân gian, cho tới những bước chuyển mình quan trọng vào thế kỷ 20. Qua sự sáng tạo của họa sĩ Cát Tường (Le Mur), Trần Lệ Xuân, và những nhà thiết kế đương đại như Sĩ Hoàng, Minh Hạnh, tà áo dài vẫn luôn giữ lại cái hồn Việt: kín đáo, duyên dáng và thanh lịch.
Xe đạp cổ, máy khâu xưa – những chứng nhân văn hóa
Hình ảnh những người phụ nữ mặc áo dài ngồi trên xe đạp Peugeot cổ, hay những chiếc máy may con bướm, máy may tay từng là vật bất ly thân của các mẹ, các bà – chính là mảnh ghép văn hóa không thể tách rời của một thời “nếp xưa”.
Cái đẹp nhe nhàng trên xe Peugeot, tà áo dài bay bay trong góc phố xừa, như đang khôi gọi một ký ức đẹp đã xa, nhưng chưa bao giờ mờ nhạt. Chiếc máy khâu tay đi vỏ sơn cũ kìa, nhưng vẫn còn âm vang tiếng chảy, nhắc ta về bàn tay khéo léo của các bà, các mẹ đã may những chiếc áo dài đầu tiên cho con, cho cháu.
Áo dài không đơn thuần là một sản phẩm may mặc, mà là kết tinh của nghệ thuật thủ công, kỹ thuật tinh xảo và niềm đam mê dành cho văn hóa dân tộc.
Từ cá nhân tới cộng đồng – Từ biểu tượng đến bản sắc quốc gia
Sự kiện ra mắt CLB Di sản Áo dài Việt Nam TP. Hà Nội, quy tụ hàng trăm nghệ nhân, nhà thiết kế, nhà giáo, nhà hoạt động văn hóa, đã mở ra không gian kết nối giữa các thế hệ, giữa truyền thống và hiện đại, giữa văn hóa mặc và văn hóa sống.
108 xe Peugeot cổ, 120 xích lô diễu hành quanh Hồ Gơm, tạo nên không gian văn hóa vừa họt sức Việt Nam, vừa rất đọi thường. Đó là bức tranh sống động của ký ức đô thị, hồi sinh nếp sống thanh lịch của người Hà Nội.
Trên nền tảng đó, HHADVN được xem là điểm tựa cho các hoạt động kết nối, quảng bá, định danh và xây dựng vị thế cho áo dài Việt trong thời đại mới. Đây là bước đặt nền cho hành trình biến áo dài thành một "sứ mệnh văn hóa quốc gia", không thua kém Kimono của Nhật Bản, Hanbok của Hàn Quốc hay sườn xám của Trung Quốc.
Áo dài: Thắp lại ký ức – Gửi vào tương lai
Mỗi chi tiết trên chiếc áo dài: đường may tay, vạt tà, cổ cao – là một mảnh ghép trong tổng thể ký ức Việt. Tà áo dài đặc trên xe đạp, hay bên góc phố, trong lớp học, trên sân khấu – đều mang đến cảm xúc văn hóa sâu sắc.
Ngày nay, áo dài không còn là độc quyền của nữ giới hay những dịp lễ tết. Nó đã trở thành biểu tượng văn hóa thị giác, hiện diện trong các cuộc thi hoa hậu, trong các sự kiện ngoại giao, trong lớp học, trên sân khấu, và cả… trên những chiếc xe đạp cổ chạy quanh phố cổ.
Dù đã đi qua bao cái tên, bao phong cách thiết kế, tà áo dài vẫn giữ lại cái hồn xưa: cái hồn của bà mẹ nông thôn, của nữ sinh đô lịch, của cô giáo vùng cao, hay của những người mẫu quốc tế.
Và giờ đây, đã có một mái nhà – HHADVN – để cộng đồng những người yêu áo dài cùng nhau bảo tồn, sáng tạo và lan toả.
Áo dài – là ký ức, là văn hóa, là di sản – và là niềm tự hào Việt Nam.
